Sarpanit Babil Mitolojisi
Sarpanit
(dönüşümlü olarak Sarpanitu , Ṣarpanitu , Zarpanit , Zirpanet , Zerpanitum , Zerbanitu veya Zirbanit ), Babil’in ana tanrısı ve bir doğum tanrıçası olan Marduk‘un eşiydi .
Eski Babil imparatorları Sumu-la-El ve Samsu-iluna’nın yazıtlarında görünen, Mezopotamya panteonunun zirvesine yükselişinden önce Marduk’un karısı olduğu zaten onaylanmıştı . Bazı araştırmacılar onu sadece “ilâhi eşlerin prototipi” olarak görüyor.
1961 tarihli Chicago Asur Sözlüğü’ne göre , adı muhtemelen Babil’in dışında bir köy olan Ṣarpān’ın [Tanrıçası] anlamına gelir . Ancak bu, ismin yalnızca modern bir teorik açıklamasıdır. Kesin kaynağı bilinmemektedir.
Parça parça bir metin, Sarpan’ı kendisine Enlil tarafından atanan bir kasaba olarak tanımlar , burada (ancak başka hiçbir yerde değil) babası olarak tanımlanır; WG Lambert, kökeninin böyle bir anlaşmaya bağlı olduğuna dair ikna edici bir kanıt olduğunu düşündü.
Adının bir halk etimolojisi, adını “Zēr-bānītu”, “tohumun yaratıcısı” olarak açıklayarak Sarpanit’in hamilelik tanrıçası olarak yorumlanmasına yol açtı. Bununla birlikte, bu işlev yalnızca kendisi ile Erūa lakabı altında hamile kalmadan önce olan Asalluhi’nin (Marduk’un kendisi ile karıştırılan) karısı Panunanki (𒀭𒉽𒉣𒀭𒆠) arasındaki senkretizm nedeniyle edinmiş olabilir, daha sonra Sarpanit’e başvurdu.
Babil kaynaklarına göre Elam’da Elagu olarak biliniyordu ; ancak bilinen Elam kaynaklarında böyle bir isim tasdik edilmemiştir .
Kült
Ana kült merkezi , Yeni Yıl’daki büyük akitu ayini sırasında ilahi evliliklerinin kutlandığı Babil’deki büyük Marduk tapınağı Esagila idi.
Kült metinlerinde “Esagila Kraliçesi” ve “Bēltu” (“Leydi”, Marduk’un kendi unvanının dişil biçimi, Bēl, “efendi”) olarak biliniyordu.
İki görevli tanrıça olan Katunna ve Silluš-tab, kült metinlerinde Sarpanit’in maiyetini oluşturdu. olarak “Esagila’nın kızları” olarak biliniyorlardı ve onun kuaförleri olarak tanımlanıyorlardı.
Sarpanit, Erūa gibi kadın isimlerinde teoforik bir unsur olarak kullanılmıştır.
Son
MÖ 8. yüzyılda, diğer tanrıçaları Sarpanit ile birleştirmek için bir dizi girişimde bulunuldu. Bununla birlikte, en azından bazıları olumlu karşılanmadı, örneğin, kral Nabu-shuma-ishkun’un girişimi, İştar’ın Uruk’taki tapınağına “uygunsuz bir tanrıça” getirilmesi olarak tanımlandı . Bazı geç dönem kaynaklar, örneğin Gılgamış Destanı’nın XI . yanı sıra Inanna adının Sümerce biçimine atıfta bulunan logogramın, Bēltu genel adını hecelemek için kullanılması.
Geç Babil dönemine ait kaynaklarda İştar ve Sarpanit’in hiçbir denklemi bulunamaz ve bunlar genellikle aynı metinlerde farklı rollerde görünürler (bir örnek, Marduk ile Sarpanit arasındaki ilişkiyi anlatan ve Aşk Sözleri başlığı verilen bir metindir . Babil’li İştar bir metres rolünü oynar); ritüel metinler ayrıca Akitu festivali sırasında tanrıçaların alayını yöneten İştar, Sarpanit ve Tashmetu’dan ( Nanaya ) oluşan bir üçlüden bahsetmektedir.
