Arabozuculuk Tanrısı Kerey Han; Türk ve Altay mitolojisinde Arabozuculuk Tanrısı.
Kirey Han olarak da söylenir. Yeryüzündeki kötülükleri yönetir. İnsanlar arasına nifak sokar. Erlik Han’ın oğludur. “Yes”/”Ças” (demir) bilekli olarak betimlenir. Yedi otağı bulunur.
Ayrıca Moğol efsânelerinde adı geçen Kirey Han ile de isimsel benzerliği bulunmaktadır.
Kıla İyesi
Kıla İyesi – Altay halk inancında Hayvanlar Ruhu. Gul (Kölö, Kiğil, Kığıl, Kölük, Kölik) İyesi olarak da bilinir.
Hayvanların koruyucu ruhudur. Her hayvan için farklı bir İye vardır. Kimi yerlerde bu ruh aynı zamanda bir şamana aittir. Vahşî bir hayvan görünümündedir. Şamanın sağlığını korur.
Bu ruhların gerçek görüntülerini şamanların kendileri bile göremezler. Bu ruhlar dağlarda gizlenirler ve yerlerini kimse bulamaz. Bu ruhun başına ne gelirse şamanın başına da aynısı gelir. O yaralanırsa Şaman da yaralanır. Kimi söylencelere göre şamanı doğuran bu hayvandır. Ulu bir çam ağacının dallarında, kuluçkaya yatan İye Hayvanın koruduğu yumurtadan çıkar şaman. Bazı hayvanların ruhu bazı boylar için çok önemlidir. Çünkü o hayvanın soyundan geldiklerine inanırlar.
Örneğin; at, karga, atmaca, kuğu, kartal, turna, kakım, tavşan, deve, koyun vs. Meselâ Ku’lar kuğu soylu olduklarına inanırlar. Ku kelimesi zaten kuğu demektir.
Bu kavimlerin şamanları kendilerini bu hayvanlara benzetecek biçimde giyinirler. Her şaman belirli bir hayvanın donuna bürünebilir.
Çuvaş inançlarında Hıtım adı verilen ruhlar bulunur ve bunlar çoğu zaman kötücül varlıklar bulunur. Salgın hastalıkların onlardan geldiği düşünülür.
