Aşur (Ashur veya Assur)
Ashur , Ashshur , ayrıca Ašur , Assur olarak da yazılır ( sümerce : 𒀭𒊹 AN.ŠAR₂, Asur içi yazı : Asur , d a-šur ) eski Asurluların ulusal tanrısıdır .
Aşur, Asur adını taşıyan şehir tanrısıydı ve Eski Asur metinlerinde sık sık yer değiştiriyordu . Assur şehri doğal bir tepenin üzerine kurulduğundan, Aşur tanrılaştırılmış tepe olabilir ve Aşur’un dağlarla ilişkisini çağrıştıran sonraki Eski Asur isimleri, onun aslen bir dağ tanrısı olduğunu düşündürür .
Ashur’u Güney Mezopotamya’nın tanrılarından ayıran birçok şey vardır; örneğin, aslen bir ailesi veya herhangi bir özelliği olmaması, yalnızca şehrine bağlı olması . Eski Asur mühürlerinde sık sık tapınılan bir boğa görülür, bu da boğanın ya Aşur’un sembolü ya da Aşur’un kendisi olduğunu düşündürür . Assur’un hükümdarları, kral unvanını tanrıya saklayarak, yalnızca Assur’un “valileri” (išši’akum) olarak adlandırılıyordu.
Benzer bir sistem , insan kralın vali olduğu ve Tişpak’ın genellikle krallara atfedilen unvanları aldığı Eşnunna’da da tasdik edilmiştir . Genel bir kural olarak Asur’a, Asur’un bazı ticaret kolonileri ( karum ) dışında, Assur şehrinin dışında tapınılmadı .
Shamshi-Adad , Assur’u ele geçirdiğimde , beraberinde artan düzeyde güney etkileri getirdi. Shamshi-Adad, tanrı Ashur’un tapınağını yeniledi ve Ashur’u Enlil’le eşitleyerek ona Enlil’in tapınağı adını verdi . Bu denklem Orta Asur Dönemi’nden itibaren önem kazanacak ve Aşur, karısı Ninlil ( mullissu ) ve oğlu Ninurta da dahil olmak üzere Enlil’in ailesini içine alacaktır
Orta Asur Dönemi’nde I. Tukulti-Ninurta, Aşur kültü konusunda görülmemiş bir hamle yaptı. Assur’un kuzeydoğusundaki yeni bir kraliyet ikametgahı olan Kar-Tukulti-Ninurta’da, Ashur’a adanmış yeni bir tapınakta bulunacaktı. . Şehir, ölümünden sonra büyük ölçüde terk edildi. Assur, Asur devletinin düşüşüne kadar tanrı Ashur’un tek kült merkezi olarak kalacaktı.
Asur’un bölgesel devletinin gelişmesiyle birlikte Aşur da yerel bir tanrıdan ulusal bir tanrıya dönüştü. Ashur, tanrıların babası olarak kavramsallaştırıldı.
Aşur’un temsilcisi olan Kral’ın ilahi görevi yerine getirmesi ve Asur’un evrensel yönetimini yansıtacak şekilde Asur topraklarını genişletmesi beklendiği için, Asur emperyal ideolojisi için gerekliydi .
Asur kralı ile tanrı Aşur arasındaki yakın bağ, Assur kentindeki tanrı tapınağında gerçekleştirilen taç giyme törenine yansımış ve kralın Aşur’un ayna görüntüsü olduğu söylenmiştir .
Sargon II’nin saltanatından başlayarak Ashur , zaman zaman Babil Enuma Elish’te Kishar ile birlikte Anu’yu doğuran İlkel tanrı Anşar olarak yazılmıştır .
Sennacherib’in MÖ 689’da Babil’i yıkmasından sonra , Asurlu yazıcılar Enuma Elish’in Marduk yerine Ashur’u yücelten yeni bir versiyonunu oluşturdular . Asur’un tek kült yerinin Assur şehri olacağı geleneğini kırarak, Anshar adı altında Ashur için bir tapınağın inşa edildiği Asur İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra Neo-Babil Uruk’ta Ashur, Anshar olarak saygı görmeye devam etti .
