Tammuz veya Temmuz; Tammuz (Tämmuz veya Tamuz, Tamız, Tammus,Temmuz: Arapça ّموز ت Tammūz; İbranice תּמּוז; Akadca Duzu, Dūzu; Sümerce Dumuzı) – Ortadoğu kültürlerinin tamamına yayılmış ve tanınmış olan bir Sümer tanrısı.
Bereket tanrısı veya Çoban tanrısı olarak görülür.
Etimoloji
(Tam/Dam) kökünden türemiştir.
Sümerlerde Dumuzı veya Damuzı olarak yer alır ve anlamı güvenilir veya oğul demektir. Türkçe de Dam/Tam yâni ahır ile bağlantılı bir anlam kazanmıştır.
Mitoloji
Türk ve Altay mitolojisine de Tamız (Tamus, Tammus, Tamıs, Dumuz, Dumıs) Han olarak geçmiştir.
Sümer kökenlidir.
Türk coğrafyasının büyük kısmında adı yaz aylarından birisine verilir; Temmuz, Tamız, Tamıs gibi…
Çoğu zaman Ahır hayvanlarının ve/veya Çobanların ya da kırsal hayatın, ekinlerin ve hasadın koruyucusu olarak görülür. Damızlık sözcüğü, Damız (ahır) sözcüğüyle olduğu kadar bu isimle de bağlantılıdır ve Tamız Han için ayrılan hayvan demektir.
Sümer mitolojisinde çoban görünümlü olarak betimlenir. Sümerce adı Dumuzi, 12 Hayvanlı takvimde de yer alan Domuz ile bağlantılı görünmektedir. Ünü tüm Ortadoğuya yayılmıştır.
Temmuz ayı ismini bu tanrıdan almıştır.
Tammuz’un kökeni Sümer çoban-tanrı, Dumuzıd veya Dumuzı’dir.
