300 Spartalı Filmi ve Gerçek Spartalılar

2006 yılında gösterime giren “300 Spartalı Filmi” filmi oldukça ses getirmişti. Frank Miller’ın aynı isimli çizgi romanından uyarlanan film, dünya çapında büyük bir hayran kitlesine sahip oldu. Çizgi romanda olduğu gibi “300” de gerçek Thermopylae Savaşı’ndan ve M.Ö. 480 yılında Antik Yunan’da yaşanan olaylardan ilham alıyor. Destansı bir tarihi olay için epik bir film. Ancak film gerçek olaylara ve karakterlere ne kadar yakındı? Ve 300 filminin ötesine geçerek Thermopylae Savaşı’nın içeriği neydi ve Spartalılar ile Leonidalar gerçekte kimdi?

300 Spartalı Filmi

‘300 Spartalı’ filmi, uzun Yunan-Pers Savaşları sırasındaki bir savaşa , Pers İmparatorluğu ile zamanın Yunan şehir devletleri arasındaki silahlı çatışmalara odaklanıyor . MÖ 480’de Pers Kralı Xerxes, Sparta’nın kendi yönetimine tabi olmasını talep eder. Ancak gururlu ve şerefli savaşçılar olan Spartalılar böyle bir teklifi kabul edemezlerdi. Kral Leonidas, Senato’nun itirazlarına ve uğursuz kehanetlere rağmen, Thermopylae Boğazı’nda Xerxes’in sayısal olarak üstün güçleriyle yüzleşmeye karar verir. 300 kahraman Spartalı savaşçıdan oluşan bir kuvveti savaş alanına doğru yönlendirir ve birkaç yüz Thespian daha onların güçlerine katılır.

Zack Snyder’ın filmi tarih dersi vermek amacıyla çekilmedi. “300” filmi, savaşın yalnızca ücretsiz bir versiyonunu sunan ve çeşitli fantastik unsurlarla zenginleştirilmiş olan Frank Miller’ın (“Günah Şehri”nin yaratıcısı) aynı adı taşıyan çizgi romanından uyarlanmıştır.

Dolayısıyla film gerçek bir tarihten değil, fantastik bir çizgi romandan uyarlandığı için tarihsel yanlışlıklar kaçınılmaz ve mazur görülebilir. Yine de film, dünyadaki pek çok insanın tarihin bu bölümünü ve 300’lerin görkemli savaşını ve fedakarlığını keşfetmesinin sebebi olduğuna göre, hadi filmin neyi doğru, neyi yanlış yaptığını görelim ve gerçek olayları ve kimin kim olduğunu keşfederek filmin ötesine geçelim. Spartalılar gerçekten öyleydi.

“300” Filmi Tarihsel Olaylara Karşı

Eş adlı filmin dayandığı çizgi roman “300”ün yazarı Frank Miller, Yunanistan’a gittiğini ve elinden geldiğince tarih araştırdığını söyledi. Savaş alanlarını gezmiş ve eserin yazımında tarihi unsurları dikkate almıştır. Ancak çalışmasının tarihi Thermopylae savaşının gerçekçi bir temsili olmadığını, savaşın birçok fantastik unsur içeren ücretsiz bir versiyonu olduğunu açıkladı. Şimdi gelin “300” filmi ile tarihi Thermopylae savaşı arasındaki gerçek farkların neler olduğuna bakalım.

Yunanistan’daki Statüko

O zamanın jeopolitik gerçekliğiyle başlayalım. Film, Spartalıların Perslere karşı tek Yunan direnişçisi, yani Pers istilasını durdurmaya önem veren tek büyük Yunan gücü olduğunu ima ediyor. Bu elbette doğru değil. Pek çok Yunan şehir devleti (çoğu hala özgür olan ve henüz Pers yönetimi altına girmemiş olan) arasında koordinasyon çabaları mevcuttu.

Yunan tarihinde ilk kez, tüm Yunan dünyasındaki tüm Pers karşıtı güçleri birleştirmeyi amaçlayan bir ittifak vardı. Pers istilasına karşı koyma stratejisi , Antik Korint Kıstağı’nda düzenlenen bir savaş konseyinde tartışıldı . Savaş konseyi sırasında aralarında Sparta, Thebes ve Teselya’nın da bulunduğu birçok Yunan şehir devleti yer aldı. Atinalı general ve politikacı Themistokles de konseyde yer alıyordu ve Yunan güçlerini birleştirmede ve savaş planlarını tasarlamada kilit isimdi.

Savaş Stratejisi

Düşmanın ezici sayısını bilen Yunan savaş konseyi, biri karada, diğeri denizde olmak üzere iki belirleyici savaşın yapılmasının önemli olduğuna karar verdi. Spartalılar piyadeyi, Atinalılar ise donanmayı yöneteceklerdi. Yunanlıların umudu yeni Atina filosuydu. Kimse Pers kara birliklerine karşı kesin bir darbe indirilebileceğini düşünmeye cesaret edemedi. Başlangıçta plan, Olimpos’un güneyindeki Tempi vadisindeki istilayı durdurmaktı.

Ancak batıdan kolayca çevrilebildikleri ve kısa süre sonra Perslerle ittifak kuran Tesalya halkının niyetlerinden emin olmadıkları için bu plandan kısa süre sonra vazgeçtiler. Böylece savaş planlarını değiştirdiler ve Thermopylae’de direnmeye karar verdiler.

Thermopylae’nin manzarası, Yunanlıların, Pers ordusunun üstün sayılarını etkisiz hale getirebilecek bazı avantajlar elde etmesine yardımcı olabilir: Boğazlar, düşmanın kara kuvvetlerinin gelişimini engellerken, küçük Artemisium boğazı, işbirliği yapan Yunan filosunun olası bir kuşatılmasını dışlıyordu. Pers ordusunun Thermopylae’deki ilerleyişini kısa bir süreliğine sürdürmeyi başarabilirlerse, belki de filo, koşullar uygunsa kesin bir zafer elde etme fırsatına sahip olacaktı.

“300” filmi, Leonidas’ın yozlaşmış Sparta siyasi liderliğine meydan okuduğunu ve Persleri tek başına yenmek için seçkin muhafızlarıyla Thermopylae’ye hücum ettiğini gösteriyor. Ancak gerçekte olaylar bu şekilde gerçekleşmedi. Spartalılar, Pers ordusunun ilerleyişi ve güçlerinin Thermopylae’ye yürümesi gerektiği konusunda bilgilendirildiğinde bir sorunla karşı karşıya kaldılar.

O dönemde Apollon Carneios onuruna “ Carnea ” adı verilen dini bayramlarını kutluyorlardı . Festival her yıl bir kez yapılıyor ve 8 gün sürüyordu. Festival boyunca Antik Olimpiyat Oyunları’nda olduğu gibi silahlı çatışmalara izin verilmedi. Spartalılar, iki krallarından biri olan Leonidas’ı kişisel muhafızlarıyla birlikte göndermeye ve tüm Sparta ordusu gelene kadar Persleri oyalamaya karar verdiler. Ordunun geri kalanı dini ateşkes bittikten hemen sonra zamanında varacaklarını umarak yürüyecekti.

Kahramanlar

Thermopylae’deki savaş söz konusu olduğunda 300 filmi gerçeklikten oldukça uzak. Leonidas, Sparta’dan yalnızca 300 adamla ayrılır ve Thermopylae’ye giderken Daxos liderliğindeki küçük bir Arcadian kuvveti onlara katılır. Ancak Thermopylae savaşında daha fazla adam vardı. Leonidas’ın 300 adamıyla birlikte yaklaşık 3800 Peloponnesoslu (Lacedemonyalılar, Arkadyalılar, Korintliler, Tegeliler, Mantineliler, Filliler ve Mikenliler) vardı.

Peloponessosluların yanı sıra 700 Thespian, 1000 Phocian ve 400 Thebanlı da var. Thermopylae’ye yürüyen toplam ordunun sayısı yaklaşık 6200 kişiden oluşuyordu. Her Spartalı savaşçıya hizmet eden 3 helot (Sparta’nın köleleri) için bu sayıya 900 adam daha eklenmelidir.

Hepsi savaşta savaşmadı. Leonidas, Persler tarafından bulunması halinde konumlarını çevreleyebilecek dağ geçidini korumakla 1000 Phocian’ı görevlendirdi. Ephialtes Yunanlılara ihanet edip Kserkses’e geçişi gösterdiğinde, bir koşucu Leonidas’a onların kuşatılmak üzere olduğunu bildirdi. Filmde Leonidas’ı bilgilendiren ve ardından askerleriyle birlikte savaş alanını terk eden Arkadialılardan Daxos’tur. Gerçekte ordusunun kuşatıldığını öğrenen Leonidas, müttefiklerine isterlerse ayrılabileceklerini söyledi. Ordunun bir kısmı onun teklifini kabul edip kaçtı.

Ancak yaklaşık 2000 adam savaşmak ve ölmek için geride kaldı. Generalleri Demophilus liderliğindeki 700 Thespian, ayrılmayı reddetti ve kendilerini savaşa adadı. 400 Thebanlı da kendilerini feda etmek için kaldı. Muhtemelen 300 Spartalıya eşlik eden helotlar da oradaydı.

Sonunun yaklaştığını bilen geri kalan Yunan kuvvetleri açık alana yürüdü ve Perslerle kafa kafaya karşılaştı. 700 Thespian’ın ve 400 Thebaili’nin 300 Spartalı gibi profesyonel askerler olmadığı ve küçük yaşlardan itibaren onurlu bir şekilde savaşmak ve ölmek üzere eğitilmedikleri göz önüne alındığında, kalıp ölene kadar savaşma kararları bazıları tarafından 300’lerden daha kahramanca görünebilir.

Savaş

Savaşın kendisine gelince, sinematik amaçlarla yapılan gerçek savaştan pek çok farklılığı var. Örneğin 300 filmi, Spartalıları savaş sırasında üst vücutlarını koruyacak herhangi bir zırh olmadan yarı çıplak olarak gösteriyor, ancak gerçek Spartalı savaşçıda durum böyle değildi. Spartalılar vücut zırhlarına çok güveniyorlardı. Bacaklarına kederler, göğüs zırhı ve miğfer takarlardı.

Bu döneme gelindiğinde, katı bronz zırh plakaları, birbirine yapıştırılmış, sirke ve tuza batırılarak sertleştirilen ve bronz katmanlarla güçlendirilen keten katmanlarından yapılmış parçalarla değiştirildi. Ayrıca filmdekine çok benzeyen büyük, yuvarlak bir kalkan, uzun bir mızrak ve kısa bir demir kılıç taşıyorlardı.

Savaş oluşumuna gelince film yine sinematik açıdan önemli değişikliklere gitti. Sparta ordusunun gerçek gücü savaş düzeni olan falankstan geliyordu! Falanksın gücü tüm erkeklerin tek bir birim olarak birlikte çalışmasına dayanıyordu.

Her savaşçı, Spartalı bir savaşçının en önemli teçhizatı olan kalkanıyla yanındakini korurdu. Filmde Spartalı savaşçılar birçok kez düzenlerini bozarak düşmanlarına doğru koşuyor ve birebir savaşıyorlar. Gerçek Thermopylae savaşında bu asla gerçekleşmeyecekti, aksi takdirde ‘Sıcak Kapılar’, İngilizce tercümesiyle anında düşecekti.

Karakterler

Kral Leonidas’ın Sparta’nın tek kralı olmadığını belirtmekte fayda var. Sparta’nın aynı anda iki kralı vardı. Biri Sparta’dan uzakta savaştayken diğeri evdeydi, siyasi işlere bakıyordu ve Sparta’yı anarşiden veya helotların ayaklanmasından koruyordu. 300 filminde Kral Leonidas, Gerard Butler tarafından muhtemelen 30’lu yaşlarında genç bir adam olarak canlandırılıyor. Gerçek Kral Leonidas, Thermopylae’ye düştüğünde 60(!) civarındaydı.

Kral Xerxes’in sakalı vardı ve elbette filmdeki karakterinden çok daha kısaydı. Thermopylae Muharebesi’nin ön saflarına hiç gitmedi ve Leonidas’la hiçbir zaman yüz yüze görüşmedi.

Filmde, hikayeyi anlatmak için yaşayan Spartalı savaşçı Dilios, gözünden yaralanır ve Leonidas tarafından Sparta’ya dönüp Thermopylae’de olup biten her şeyi anlatması talimatı verilir. Filmin sonunda Dilios, Plataea’da Perslere karşı birleşik Yunan ordusuna liderlik ederken gösterilir. Ancak gerçek çok daha farklıdır. Herodot’a göre göz hastalığına yakalanmış iki Spartalı savaşçı vardı.

İsimleri Aristodemus ve Eurytus’tu. Leonidas onlara savaş bitmeden Sparta’ya dönmelerini emretti. Ancak Eurytus, helotlarına kör olmasına rağmen onu savaşa geri götürmelerini emretti ve sonunda mücadeleye hücum ederek sonuyla karşılaştı. Aristodemus Sparta’ya döndü ve yurttaşları onu bir korkak olarak gördü. Aşağılanmaya ve rezalete maruz kaldı ve korkak Aristodemus olarak tanındı. Eurytus’un savaşta geri adım atması ve kaderiyle yüzleşmesi muhtemelen bu muamelenin sebebiydi.

Aristodemus’un hikayesi burada bitmiyor. Bütün bu aşağılanmalara katlandı ve ertesi yıl Plataea Muharebesi’nde orduya katıldı. Herodot’a göre Spartalı savaşçı o kadar öfkeyle savaşıyordu ki, Spartalılar onu kendini kurtarmış olarak görüyorlardı.

Ancak intihara varan bir pervasızlıkla savaştığı için bu yiğitliğinden dolayı ona herhangi bir özel ödül vermediler. Spartalılar, hâlâ yaşamak isterken cesurca savaşanlara daha çok değer veriyordu. Aristodemus, savaşa düşmeden önce, tarihçiye göre, tüm Spartalılar arasında en cesur olanıyla, falankstan çılgına dönmüş gibi hücum etti ve savaştı.

Uygun Olmayan Yavruların Atılması

Film, Sparta’da bir çocuğun doğumu ve incelenmesiyle başlıyor. “Küçük, cılız, hasta ya da şekilsiz olsaydı… atılırdı.” Plutarch bu konuda elimizdeki tek kaynaktır. (Termopylae Muharebesi’nden yarım milenyum sonra yaşamış olan) Yunan tarihçisine göre:

“Eğer muayeneden sonra bebeğin yapılı ve sağlam olduğu ortaya çıkarsa, babaya onu yetiştirmesi talimatını verdiler ve 9.000 araziden birini ona tahsis ettiler. Ama cılız ve deforme ise onu başka bir yere gönderdiler. Taygetus Dağı’nın sarp bir noktası olan ‘reddedilme yeri’ olarak adlandırılan bu nokta, çocuğun doğduğu andan itibaren sağlığı veya gücü açısından zayıfsa ölmesinin hem kendisi hem de devlet açısından daha iyi olduğunu düşünüyor.”

Ancak son çalışmalar yukarıdaki ifadeye itiraz etmeye başladı. Atina Tıp Fakültesi Antropolog Theodoros Pitsios, çukurdan çıkarılan insan kalıntıları üzerinde beş yılı aşkın süredir yapılan analizlerin ardından araştırmacıların yalnızca 18 ila 35 yaşları arasındaki ergen ve yetişkinlerin kalıntılarını bulduğunu söyledi. “Bölgede hâlâ kemikler vardı, ancak Bugünkü Sparta yakınlarındaki Taygete Dağı eteklerindeki çukurun dibinden aldığımız örneklere göre yeni doğanlardan hiçbiri yok.

Bay Pitsios’a göre bugüne kadar üzerinde çalışılan kemikler M.Ö. 5. ve 6. yüzyıllardan kalma ve 46 erkeğe ait; bu da eski kaynakların Spartalıların mahkumları, hainleri veya suçluları çukura attığı yönündeki iddiayı doğruluyor. Uygun olmayan bebeklerin fırlatılmasının “muhtemelen bir efsane olduğunu, bu sözde uygulamanın eski kaynaklarının nadir, geç ve kesin olmadığını” ekliyor. Antik Sparta halkının militarist karakterini kanıtlamak isteyen ahlakçı tarihçi Plutarch, bu efsaneyi özellikle Termopylae Savaşı’ndan 500 yıl sonra, MS 1. yüzyılda yaydı.

Diğer detaylar

Tarih, filmin aksine, Thermopylae Muharebesi’nde Pers kampında silahlı filler ve gergedanlardan bahsetmiyor. Yaratıcıların eklediği fantastik unsurlardı bunlar. Persler savaş sırasında atlara çok güvendiler ve ordularının yaklaşık %20’si süvarilerden oluşuyordu.

Xerxes’in kişisel korumaları olan Ölümsüzler, filmdeki maskeleri takmadılar, ancak içeriden görebilmeleri için yüzlerine kıyafetler sardılar. Yunan hoplitlerinden biraz daha silahlıydılar. Kalkanları hasırdan yapılmıştı ve Sparta silahlarına karşı savunmasızdı. Her zaman 10.000 kişilik güçlerini korudukları için ‘Ölümsüzler’ olarak adlandırıldılar, çünkü ne zaman biri öldürülse ya da yaralansa yerini yeni biri alıyor.

Filmde Leonidas, tüylü miğfer (üstüne at kılından bantlar yapıştırılmış bir miğfer) takan tek Spartalı. Gerçekte tüm Spartalı savaşçılar tüylü bir miğfer takarlardı. Frank Miller bu özgürlüğü “Leonidas’ın öne çıkmasını ve onu bir Kral olarak tanımlamasını sağlamak için” kullandı.

Persler, Yunan kültürüne büyük saygı duyan, iyi eğitimli askerlere sahip, eğitimli insanlardı. 300 filminde anlatıldığı gibi kana susamış ya da melez bir halk değildiler ve Pers Krallarının yönetimi de film izlendiğinde anlaşıldığı kadar despot değildi.

Genç Spartalıların avlanırken eğitilmelerine gelince, onlar hiçbir zaman yalnız değillerdi, her zaman küçük gruplar halindeydiler, bir takım halinde çalışmayı öğrenmek ve riski en aza indirmek için.

Filmin ilk ve en karakteristik anlarından biri Xerxes’in Leonidas’a elçiler gönderip “toprak ve su” istemesidir. Pers elçileri aslında Yunan şehir devletlerinden, teslim olmalarının ve Pers egemenliğini kabul etmelerinin bir sembolü olarak “toprak ve su” istiyorlardı. Ancak Kral Leonidas hiçbir zaman “Burası Sparta” diye bağırmadı ve habercileri çukura tekmeledi. Herodot’a göre bu olay (Pers habercilerinin öldürülmesi) geçmişte yaşanmıştır ve o zamandan beri Xerxes Sparta’ya bir daha haberci göndermemiştir.

Neden Thermopylae?

Yunan savaş konseyi, Olympus’un güneyindeki Tempi vadisindeki Pers istilasını durdurmaya yönelik orijinal plandan vazgeçtikten sonra, Thermopylae’de tavır almaya karar verdi. Bu bilinçli bir seçimdi. Herodot ve diğer tarihçilerden, Spartalıların önderliğinde yaklaşık 7.000 Yunanlı piyade askerinin boğazları kapatmak için hareket ettiğini biliyoruz. Hemen hemen aynı seviyede, Atina liderliğindeki Yunan filosu, Pers filosunu Artemisium boğazlarında engellemeye çalışacak ve kesin bir zafer umacaktı. Yunanlıların amacı zamanla oynamak, Persleri mümkün olduğu kadar geciktirmekti. Böylesine büyük bir ordu, erzak konusunda büyük sorunlarla karşı karşıya kalacak ve temiz su kaynağından uzun süre uzak kalamayacaktı.

Thermopylae bu tür bir taktik için mükemmel ortamı sunuyordu. Küçük bir kuvvet, dağ ile deniz arasındaki küçük geçidi kapatabilir ve Persleri mümkün olduğu kadar oyalamaya çalışabilir. İki ağzı olan bir şişe düşünün. Bugünkü Kamena Vourla’nın üzerinde kuzeydeki dar ağza ve Thermopylae’de güneydeki dar ağza sahibiz. Bunların ortasında ‘şişe’ genişliyor. Yunanlılar önce ilk dar geçitte savaştı ve sonra geri çekilerek geniş Pers ordusunu ‘şişenin’ ortasında sıkıştırdı. Eğer Ephialtes, Yunan ordusunu çevreleyen dağ geçidine ihanet etmeseydi, Yunanlıların Thermopylae’yi kaç gün daha elinde tutacağını kimse bilmiyor.

Biliyor musun? Ephialtes Yunanca’da “kabus” anlamına geliyor!

Spartalılar Gerçekte Kimdi?

Spartalılar militarist bir toplumdu. Erkeklerin mesleği savaşçı olmaktı ve iş gücü olarak köleler, yani ‘helotlar’ vardı. Savaş sanatında eğitim alarak ve savaş seferlerine katılarak doğdular, büyüdüler ve yaşadılar. Yedi yaşına kadar erkek çocuklar ebeveynleri, özellikle de anneleri tarafından büyütüldü.

Yedi yaşından itibaren çocukların ‘Agoge’ adı verilen sıkı bir eğitim programı olan uzun vadeli halk eğitimi başladı. Çocuk ailesinden alındı ​​ve artık devletin bakımı altındaydı. Agoge’nin amacı erkeklerin “Sparta’nın surları” haline gelmesiydi.

Sparta, Lycurgus’un emriyle yıkıldıktan sonra savunma duvarları olmayan tek şehir devletiydi. Ancak çocukların eğitimi yalnızca militarist değildi. Nasıl avlanacaklarını, dans edeceklerini, şarkı söyleyeceklerini ve gerçek Spartalı vatandaşlar olmayı öğreniyorlardı.

Kızlar ayrıca müzik, dans, şiir, yazı, jimnastik, spor ve savaş eğitimini içeren bir tür devlet eğitimi alıyordu. Ancak kızlar eğitim alırken evde anneleri tarafından büyütüldü. Yüksek fiziksel uygunluk ve ahlaki bütünlük, eğitimlerinin nihai hedefleriydi. Spartalı kızlar ayrıca erkekleri toplum içinde küçük düşürerek ve egzersiz yapmalarını eleştirerek onlara yardım etmeye teşvik ediliyordu.

Tıpkı Spartalı erkeklerin savaşçı olmak üzere yetiştirilmesi gibi, Sparta’nın kadınları da birincil görevleri için eğitiliyorlardı: savaşçı doğurmak; atasözünün dediği gibi, “yalnızca Spartalı kadınlar erkek doğurabilirdi.” Agoge’dan başarılı bir şekilde geçemeyen herhangi bir erkeğin Sparta vatandaşlığı reddedildi.

20 yaşından itibaren ve Agoge’nin başarıyla tamamlanmasından itibaren, Spartalı adamın askerlik hizmeti başladı ve 60 yaşına kadar kesintisiz olarak devam etti. Diğer tüm şehir devletlerinde vatandaşların tarım, el sanatları, ticaret, denizcilik gibi çeşitli başka meslekleri vardı. , entelektüel uğraşlar, ahlaki uğraşlar ve edebi tartışmalar – Sparta’da vatandaş hayatının geri kalanında bir askerdi ve yalnızca bir askerdi. Spartalıların sloganı “zafer ya da ölüm”dü, daha doğrusu Spartalı kadınların savaşa giden kocalarına söylediği gibi: “Kalkanınızla ya da kalkanınızla geri dönün”.

Başka bir deyişle hiçbir Spartalı teslim olmamalı veya geri çekilmemelidir. Ya galip geleceklerdi ya da kalkanlarının üzerinde ölü olarak döneceklerdi.

Yunan-Pers Savaşlarında Sparta’nın Rolü

Sparta’nın Yunan-Pers savaşlarındaki rolü belirleyiciydi ama aynı zamanda heterojendi. Pers İmparatorluğu’nun Yunan dünyasına karşı 1. seferi sırasında, MÖ 490’daki Maraton Savaşı’ndan önce Atina’nın Lacedaemonlulardan yardım istediği haberci Pheidippides’i dinledikten sonra Spartalılar, yürüyüşe geçmeden önce ilk olarak Carnea’daki dini törenleri tamamlamaya karar verdiler.

Maraton’a. Savaş bittikten ve Atinalılar düşmanı mağlup ettikten sonra savaş alanına ulaştılar. Kral Xerxes I önderliğindeki ikinci Pers seferi sırasında Sparta da aynı ikilemle karşı karşıya kaldı. Perslerin, uyulması gereken Olimpiyat ateşkesi döneminde sefere çıkmayı seçmesi tesadüf değil.

Diğer Yunan şehirleri ise daha az tereddüt ederek güçlü bir filo yaratmaya girişti. Sonunda Spartalıların, Thermopylae’nin o zamanlar dar olan geçişini korumak için Kral Leonidas’ın emri altında küçük bir kuvvet sağlamasına karar verildi. Ancak Spartalıların bahane arayışı içinde dini geleneklerini ön plana çıkardıkları yönünde bir görüş her zaman vardır.

Bu görüşü savunanlar, Lacedaemonluların Thermopylae’yi savunmada şansları olmayacağına inandıklarını ve tüm enerjilerini Korint Kıstağı’nı savunmaya ayırmayı tercih ettiklerine inanıyorlar. Ancak Atina’nın düşmesi veya Perslere katılması durumunda hiçbir şanslarının kalmayacağından korkuyorlardı. Atina filosunun kaybı Yunan direnişi açısından felaket olur ve bu tehlikeye atılamaz.

Açıkça savaşın gerçek sonucuna dayanan diğer görüş ise Spartalıların gönderdikleri küçük bir kuvvetle bile Thermopylae’yi başarıyla savunabileceklerine inandıklarını desteklemektedir. Sonuçta bu savaş dünya tarihinin en muhteşem efsanelerinden birini ve en büyük son direnişlerden birini yarattı. Bazı tarihçiler Thermopylae savaşının savaşın sonucu açısından önemini sorguluyor.

Thermopylae’nin düşüşünü duyan Atina filosu, hemen Artemisium boğazlarından Atina’ya doğru çekildi. Bu destansı savaşın gerçekten dönüm noktası, Salamis Boğazı’ndaki bir sonraki deniz savaşıydı. Salamis savaşı, 300: Rise of an Empire filminde geçen olaylara ilham kaynağı olmuştur. Birçok tarihçi Salamis Muharebesi’ni insanlık tarihinin en önemli savaşlarından biri olarak gösterir.

Bugün Termofil

Thermopylae, adını yerden fışkıran sıcak su pınarlarından almıştır. Adı, sıcak anlamına gelen “thermo” ve kapı anlamına gelen “pylae” olmak üzere iki Yunanca kelimenin birleşiminden oluşuyor. Dolayısıyla İngilizcede “Sıcak Kapılar” olarak çevrilmiştir.

Bugün Thermopylae’nin manzarası MÖ 5. yüzyıldakinden çok farklıdır. Dağ ile deniz arasındaki dar geçit o kadar dar değil ama o zamanlar nasıl çalıştığını hâlâ görebiliyorsunuz. Savaş alanının yakınında Kral Leonidas’ın heykelinin bulunduğu bir anıt var. Kral Leonidas’ın figürü, 1920’de İngiliz Okulu tarafından bulunan eski bir savaşçının heykelinden esinlenilmiştir ve arkeologlar onu Leonidas’la özdeşleştirmişlerdir.

Onun yanında, liderleri Demophilos’la birlikte son direnişte şehit düşen 700 Thespian’ın anıtını da bulacaksınız. 300’ler anıtından daha az etkileyici ve çok daha basit olan Thespians anıtı, çok daha sonra, 1997’de dikildi. Anıtın üzerindeki yazıtta şunlar yazıyor: “Liderleri Dimophilus olan 700 Thespian’ın anısına. MÖ 480’de Leonidas’ın 300’üyle birlikte Thermopylae savaşı. Tepeye doğru yürüdüğünüzde Simonides’in taşla yazılmış kitabesini bulacaksınız:

Yabancı, git Lacedaemonlulara söyle, burada onların kanunlarına uyarak yalan söylüyoruz.

Leonidas anıtının yakınında, Thermopylae savaşıyla ilgili ziyaret edebileceğiniz bir bilgi merkezi bulunmaktadır. Orada bir Spartalı Savaşçının zırhını ve ekipmanını görecek ve Thermopylae savaşının temsilini interaktif olarak izleyebilirsiniz.

Birkaç yüz metre ötede kaplıcaları bulacaksınız ve burada yüzebilirsiniz. Kaynaklar Yunan mitolojik kahramanı Herkül’e adandı ve hatta ona adanan alanda bir sunak bile vardı. Yunanistan’da bulunan ve şifalı olduğu bilinen 700 kaplıcadan biridir. Efsaneye göre Herkül, yaptığı işlerin ardından gücüne yeniden kavuşmak için Thermopylae hamamlarına gider. Pek çok ziyaretçi kaplıcalar sayesinde sağlıklarına kavuştuğunu iddia ediyor.