Vedalar (Hinduizm)
Hinduizm, dünya dinleri arasında en eski ve en karmaşık olanlarından biridir. Vedalar, Hinduizm’in en eski dini metinleri olarak kabul edilirler ve bu metinler, Hint kültürünün temelini oluştururlar. Vedalar, Hinduizm’in kurucu metinleri olarak kabul edilirler ve Hinduizm’in ruhani liderleri, Veda’ların kutsal olduğuna inanırlar. Vedalar, dini törenlerde kullanılan mantralar, dualar ve şarkılar gibi birçok şey içerirler.
Hinduizm’in en eski dini metinleri olan Vedalar, dört kitaptan oluşur. Bu kitaplar; Rigveda, Yajurveda, Samaveda ve Atharvaveda’dır. Vedalar, Hinduizm’in temel inançları, ritüelleri ve felsefesi hakkında bilgi verirler. Vedalar, Hinduizm’in farklı tanrılarına, farklı inanç sistemlerine ve farklı ritüellere dair bilgiler içerirler.
Vedalar (Sanskritçe: वेद), Aryan din edebiyatının tamamını içine alan bir terimdir. Hinduizm dinine inananlar için kutsaldırlar ve yine bu dine inananlar için açığa çıkmış bilgidirler. Veda kelimesi bilgi manasına gelir ve İngilizce farkında olmak manasına gelen wit sözcüğüyle aynı kökene sahiptir.
Birçok Hindu, Vedaların yaratılışın başından beri var olduğuna inanır. Vedaların en yeni bölümleri yaklaşık M.Ö. 500 senesi civarında ortaya çıkmışken, en eski metin (RigVeda) yaklaşık M.Ö. 1500 yıllarına aittir. Fakat birçok Hint bilimciye göre metinler yazılmadan önce uzunca bir süre devam eden bir sözel gelenek mevcuttu.
Vedalar 4 ana bölüme ayrılır:
- Samhitalar
- Brahmanalar
- Aranyakalar
- Upanişadlar
Samhita’lar genelde mantralardan oluşur ve 4 bölüme ayrılır:
- RigVeda
- SamaVeda
- YajurVeda
- AtharvaVeda
Brahmanalarda dini törenlerin özellikleri ve sembolik manaları anlatılır, Aranyakalarda artık ritüelizm değil tamamen sembolik anlamlar açıklanmaya başlanır.
Aranyakalar ve özellikle “Veda’ların sonu” (Vedanta) olan Upanişadlar (M.Ö. 800- M.Ö. 400) daha felsefi ve mistik yapıdadır, anlaşılması mantralara göre çok daha kolay olduğundan “Vedaların en önemli bölümleri, zirvesi” kabul edilir ve Hint felsefesi konusunda en önemli kaynaklardan biridir.
Samhitalardan en değerlisi ve en eskisi olan Rig-Veda’da doğa güçlerinin kişileştirilmesi olan Tanrılara tazim için yazılmış 1017 ilahi vardır, her ilahi 10 kadar âyetten oluşur, bunların ayrı bir edebî vezni olduğu için yüksek sesle okunur, anlatımlar üzeri kapalı yoğun sembolizmle bezenmiştir ve anlaşılmasının oldukça zor olduğu kabul edilir, Rig-veda’da, hayatın anlamına, evrenin başlangıcına ilişkin felsefi çıkarımlar da bulunmaktadır:
“Önce ne varlık vardı ne de yokluk, ne hava vardı ne de ötedeki gökyüzü, neydi onu saran? Neredeydi? Kimin himayesindeydi?
Orada mıydı, derinliklerine ulaşılamaz engin Umman? Ölüm de yoktu o zaman, ölümsüzlük de. Geceye ya da gündüze ait olan herhangi bir belirti yoktu, Tek olan soluk olmadan soluyordu kendi iç gücüyle, bundan başka da hiçbir şey yoktu.
Karanlık vardı, her şeyi saran bir karanlık, ve her şey ayrışmamış haldeki Ummandı o zaman, boşluğun sakladığı o, gayrete geldi ve var oldu.
Başlangıçta ilahi aşk meydana geldi, Gönül’ün ilksel tohum hücresini oluşturdu, Rişiler gönüllerinde araştırma yaparak keşfettiler varlığın yokluktaki bağlantısını.
Belli belirsiz bir çizgi varlığı gayri varlıktan kesip ayırdı…” (Rig-Veda 10:129)
SamaVeda, melodiler vedasıdır. Kurban esnasında rahipler bu ilahileri okurlar.
YajurVeda’da, Kurban ile ilgili sözler ve dualar bulunmaktadır, bir kısmı nesir, bir kısmı da manzum olarak yazılmıştır. Kurban esnasında alçak sesle okunur.
AtharvaVeda, dinî ayin ve törenlerde okunan dua ve yakarışları ihtiva eder, 730 ilahiden oluşur. Kozmik, mistik parçalar ve büyü ile ilgili dualar vardır.
Vedalar, Hinduizm’in tarihinde önemli bir rol oynamışlardır. Vedalar, Hinduizm‘in dört büyük kitabı olarak kabul edilirler ve bu kitaplar, Hinduizm’in temelini oluştururlar. Vedalar, Hint kültürünün bir parçası haline gelmişlerdir ve Hindistan’da yaşayan birçok insan, Vedaları okumakta ve incelemektedir.
Vedalar, Hinduizm’de birçok ritüelin temelini oluşturur. Bu ritüellerden bazıları; yajna, puja, havan, samskara, japa ve tapa gibi ritüellerdir. Vedalar, bu ritüellerin nasıl yapılacağına dair detaylı bilgiler içerirler. Vedalar, ayrıca Hinduizm’in farklı tanrılarına, farklı inanç sistemlerine ve farklı ritüellere dair bilgiler içerirler.
Hinduizm, karmaşık bir din olmasına rağmen, Vedalar sayesinde birçok insan, Hinduizm’in temel inançları, ritüelleri ve felsefesi hakkında bilgilenebilir. Vedalar, Hinduizm’in önemli bir parçasıdır ve bu metinler, Hint kültürünün temelini oluştururlar. Vedalar, Hinduizm’in tarihinde önemli bir rol oynamışlardır ve Hinduizm’in dört büyük kitabı olarak kabul edilirler. Vedalar, Hinduizm’in ruhani liderleri için kutsal bir metin olarak kabul edilirler ve Hinduizm’in farklı tanrılarına, farklı inanç sistemlerine ve farklı ritüellere dair bilgiler içerirler.
