Hinduizm Nedir

Hinduizm Nedir ; mistik bir din olarak geçiyor, kitabı yok, peygamberi yok, Brahman olarak bilinen yüce bir yaratıcı güce inanıyorlar. Her şey Brahman’dan geliyor ve ona dönüyor.

Hindistan’da Dinler

– %80 Hinduizm‘e inanıyor.
– %13 İslam (Ülkeye yayılmış bir müslüman nüfusu var)
– %2 Hristiyanlık (Kerala, Goa, Tamil Nadu ve Meghalaya bölgelerinde)
–  %2 Sihist, (Punjab bölgesinde)
– %1 Buddist (Maharashtra bölgesinde)
– %0.4 Caynacılık (Janizm) (Maharashtra, Rajasthan, Gujarat bölgelerinde ve büyük şehirlerde)
– %1.6 Diğer (Musevilik, Zerdüştlük, Bahailik, kabile dinleri).

Caynacılık ve Buddizm Hinduizm’e tepki olarak gelişmiş ama benzer öğretiler içeren dinler. Bu arada, “%0.4 azmış” deyip geçmeyin, ülke 1.3 milyar nüfuslu olunca, o küçücük yüzde bile 5.2 milyon kişi ediyor.

Hinduizm’de Tanrı

Çok fazla tanrı ve tanrıça geçtiği için çoktanrılı bir din olarak algılanabiliyor ama aslında Brahman’ın tek olduğuna ve diğer tüm tanrıların da onun farklı manifestasyonları olduğuna inanıyorlar. İsmini sıkça duyacağınız tanrılar da:
– Brahman – Evrenin yaratıcısı
– Vişnu – Evreni dengede ve harmoni içinde tutuan tanrı. Vişnu duruma göre farklı şekillerde kendini gösterir. Rama, Krişna, Lakşimi, Sarasvati gibi bir sürü farklı avatarı vardır.
– Şiva – Yıkım tanrısı. Evrenin arada bir Şiva tarafından yok edilip, yeniden Brahman tarafından yaratıldığına inanıyorlar. Döngüsellik Hinduizm’de çok önemli bir imge.
– Ganeşa – Engelleri ortadan kaldıran, şans getiren, yolu açan tanrı. Fil suratı bir insan vücudu ile tasvir ediliyor.

Hinduizmde Temel İnançlar

Kitabı yok ama  5000 yıl boyunca nesilden nesile sözlü olarak aktarılarak gelmiş Kutsal Vedalar olarak bilinen bir öğretisi var. Kutsal Vedalar’ın vahiy ile gelmiş Tanrıların sözü olduğuna inanırlar. Vedalar’ın farklı yorumlamaları bulunsa da tüm Hinduların birleştiği bir kaç önemli inanç var:

– Hakikat zamansızdır, sonsuzdur ve tektir ama farklı yollarla ifade edilmesi mümkündür ve farklı yöntemlerle ona ulaşılabilir. Bu inanç Hinduizm’i kapsayıcı ve toleransı yüksek bir din olarak algılanmasındaki temel faktörden biridir. Çünkü bu perspektiften bakıldığında ibadet etmenin sonsuz yolu vardır, hepsi geçerlidir ve önemli olan niyettir. Bu bağlamda tüm dinleri Tanrı’ya ulaşmanın geçerli yolları olarak görür ve kabul eder.

Not: Daha önce Hindular kendi içlerine çok ihtilaflara düşseler de güncel Hinduizm’de “Çeşitlilik içinde birlik” sıklıkla kullanılan bir kavram haline geldi.

– Brahman‘ın şekli, limiti yoktur, sonsuzdur ve kapsayıcıdır. Brahman bu tarifte soyut bir kavram gibi görülse de değildir, evrende gözle görülen ve görülemeyen her şeyi kapsayan bir vücuddur.

– Herkesin hayatta “drahma” olarak bilinen bir vazifesi vardır ve bunu gerçekleştirmesi gerekir.

– Drahma insanı yüksek hakikate ulaştırır ve buraya varan insan “mokşa”ya ulaşır, yani erer, ya da nirvanaya ulaşmak gibi düşünebilirsiniz.

– “Atman” yani ruh ölümsüzdür. Ruh yaratılmamıştır ve yok edilemezdir.

– Bir ruhun olgunlaşana kadar (mokşaya ulaşana kadar) dünyaya tekrar tekrar geldiğine, yani reenkarnasyona inanırlar.

Reenkarne olmak yani bu dünyaya tekrar tekrar gelmek aslında istenilen bir durum değil. Bir ruhun yeterince olgunlaştığında reenkarnasyon döngüsünden kurtulup Brahman ile bir olduğuna inanırlar. Yani arzulanan şey aslında reenkarnasyon döngüsünden kurtulup Brahman ile bütünleşmek.

Varanasi isimli kutsal şehirlerinde ölürlerse reenkarnasyondan kurtulup Brahman ile bir olacaklara inanıyorlar. Bu sebeple bir sürü yaşlı insan Varanasi’ye gelip ölümlerini bekliyor. Hindistan’da mutlaka görülmesi gereken çok enteresan bir yer.

– Hangi bedende ve hangi hayata geleceklerinin geçmiş hayatlarındaki karmalarının sonucu olduğunu düşünürler. Yani herkes kendi kaderini yaratır.

– Bütün hayatın ve canlıların kutsal olduğuna inanırlar. Hinduizm’in batıda en hayranlık uyandıran ilkelerinden biri de bundan doğan zararsızlık (ahimsa) ilkesidir. Bütün canlılar sevgi ve saygıyı hak eder. Caynacılık’ta ahimsa o kadar önemli bir ilkedir ki mikroorganizmaları bile öldürmemek için onlara ev sahipliği yapan kök sebze ve lahana, marul gibi bitkileri yemezler.

Hinduizm’e Göre Peygemberlik

“Rişi”ler tanrısal hakikatlere erişebilen, tanrı ve insanlar arasında köprü kuran peygamberlerdir. Ancak peygamberlik anlayışı Hinduizm’de farklıdır; peygamberler tanrı tarafından seçilmiş özel kişiler değildir, peygamberlik “erilen” bir tecrübedir. Pek çok kez reenkarne olarak olgunlaşmış, tecrübeli kişiler tanrı ile iletişime geçebilir,  tanrısal hakikatleri insanlara ulaştırabilirler.

Topluma Yön Veren Bazı Hindu Uygulamaları

Kast Sistemi

Bu konuyu detaylı olarak Hindistan yazımızda anlattığımız için burada kısaca bahsedeceğiz.
Hinduizm’in en çok bilinen ve eleştirilen meyvesi olan kast sistemi mesleklerine toplumu hiyerarşik 4 sınıfa böler. Herkesin doğduğu andan itibaren toplumdaki yeri, mesleği, yapması gerekenler, sosyal alanları, kimle evlenip, kimin ile evlenemeyeceği onun için belirlenmiştir. Kişilerden onlar için belirlenmiş olan hayat itaat etmeleri ve sınıflarına göre verilen görevlere itaat etmesi beklenir. Sınıfına uygun hareket etmemek ahlaksızlık olarak damgalanır.

1. kast Brahmanlar. Din adamlarından oluşuyor. Bu hiyararşinin en üstününde bulunuyorlar.
2. kast Kshatriya’lar; savaşçıların ve yöneticilerin (krallar, prensler) sınıfı. Görevleri din adamlarını korumak, dine hizmet etmek.
3. kast Vaishya’lar tüccarlardan oluşan kast. Ekonomiyi döndürmek onların görevi. Modern devirde iş adamları, Sanayi patronları bu gruba giriyor.
4. kast Shudra‘lar – İşçi & hizmetkar sınıfı. Görevleri diğer 3 sınıfa hizmet etmek.

Bir de kast sistemine dahil bile olmaya layık bulunmayan dokunulmazlar var. “Pis” olarak görülen işleri onlar yapıyorlar.

Karma

Hayatta yaptığın şeylerin dönüp dolaşıp senin hayatında olumlu ya da olumsuz etkiler yarattığı inancı. Hindu inancında karma seni sadece bu hayatında takip etmiyor, yeniden reenkarne olduğun zaman da dünyaya ne olarak geldiğini de belirliyor. Hindistan’da gezerken yan yana gördüğünüz sefalet ve zenginlik sizi bile isyan ettirebilir seviyede. Bir yanda kemikleri sayılan, hayattaki tüm varlığı sokakta üzerinde yatıp kalktığı battaniyesi olan insanlar, diğer tarafta 27 katlı evinde 6 kişilik ailesi ve 60 hizmetlisi ile yaşan multi-milyonerleri görünce insanlar nasıl ayaklanmıyorlar diye düşünebilirsiniz. Bunun en önemli sebebi karma inancı olarak gösteriliyor. Herkesin daha önce hayatlarında yaptıklarından ötürü şu anki hayatlarını yaşadıkları inancı bir hak ediliş algısı ve kabullenme yaratıyormuş. Yani “Kendim ettim, kendim buldum…”

Et ve Alkol

Hinduizm’de yasak ya da haram anlayışı yok. Onun yerine karmanı yükseltmek için öneriler ve karmanı düşürecek şeyler hakkında uyarılar var. Alkol ve et tüketimi de yasak değil ama önerilmeyen şeyler arasında. “Zararsızlık” ilkesi sebebiyle bazı Hindular vejetaryen besleniyorlar.

Kutsal İnek

Aslında Hinduizm’de tüm hayvanlar kutsal ama ineğin yeri bir başka. Bunun sebebi de inek ve insan hayatının birbirine çok daha yakından bağlı olması. İneğin tezeğinden evlere sıva yapılıyor, çatıda izolasyon, mutfakta yakacak olarak kullanılıyor. Sütü ve sür ürünleri Hint beslenmesinin çok önemli bir parçası olunca “inek mübarek hayvan” inancı yerleşmiş. Tavuk, kuzu, balık gibi et tüketimleri yaygın olsa da bugün hala dana eti pek yenmiyor. Ama enteresansdır ki tarla da çalıştırılıyor, sütü alınıyor, vs…

Hint Astrolojisi (Vedik Astroloji)

Hintlilerin hayatndaki önemli bir inanç olduğu için Hint astrolojisinden de biraz bahsetmek istedik.  Batı astrolojisi gibi gezegen ve yıldızları konu alan bir astroloji türü ama hesap ve analiz yöntemleri farklılık gösteriyor. Batı astrolojisinde kişinin doğasına ve karakterine dair analizlerde bulunurken, Hint astrolojisi aynı zamanda hayatında önemli olaylara dair kahinlik yapar, yani biraz fal boyutu da vardır.

Enteresan olan astrolojinin bugün bile Hinduların hayatının neredeyse her alanını yönetmesi. Evlenmeden önce çiftin astrolojik uyumuna bakılıyor, uyumsuz görünüyorsa başka adaylara bakılıyor, otellerde ertesi günün hava durumu ile birlikte giyilmesi uygun olan renk panosu asılıyor, hatta Hindistan’ın bağımsızlık gününün ne olması gerektiğini bile astrolojiye göre belirlemişler. İngilizlerden bağımsızlıklarını Pakistan ile aynı gün almalarına rağmen Pakistan’ınki 14 Ağustos, Hindistan’ınki astrolojik olarak daha iyi diye 15 Ağustos olarak kabul edilmiş.