Yecüc ve Mecüc; (İbranice: ּומגנג ּגנג; Arapça: ُجوج مأْ و ُجوج َيأْ – Ye’cûcu we Me’cûcu) – Efsanevi birtopluluk (insanlar ya da cüceler). Kitab-ı Mukaddes’in Yaratılış, Hezekiel, Vahiy kitaplarında ve Kuran’da bahsedilir.
Bu varlıklar, çeşitli mitolojilerde ve kültürlerde cüceler veya dev, şeytan, kavimler veya ülkeler olarak anılır. Yecüc mecüc muhtemelen kısa boyları ve kalabalık nüfuslarıyla diğer uluslar üzerinde korku oluşturan doğu Asyalı topluluklarla ilgili türetilmiş mitler ve anlatılardan ibârettir.
Yahudi-Hıristiyan geleneğinde
Magog, Ulusların Çizelgesinde Tekvin’de bir halka veya ulusa adını veren atası olarak görünür. Tanah dışında Yahudi geleneği terimleri içinde, “Prens” Gog, Rashi, haham Radak (Davud Kimçi) ve diğerleri tarafından Magog ulus kralı olarak açıklanmış ve Magog, Nuh‘un oğlu Yafes’in soyundandır.
Magog Nuh’un torunudur (Tekvin (Yaratılış) 10:02). İsrail’e uzak, kuzeye yerleşen, büyük olasılıkla Avrupa ve kuzey Asya’da Magog’un torunlarıdır (Hezekiel 38:2). Magogun genel olarak “kuzey barbarları“na değinmek için kullanıldığı görünür, büyük olasılıkla da Magogun bir kişi ile bağlantısı vardır.
Magog halkı yetenekli savaşçılar olarak tanımlanmıştır (Hezekiel 38:15; 39:3-9). Yecüc Mecüc öylesine kalabalık bir topluluktur ki ırmakların ve göllerin suyunu içerek tüketebilirler. Hepsi birden tek bir insanın ölümü gibi ölecekler, öldüklerinde leşlerinin kaplamadığı bir karış yer bulunamayacak.
Bunlara ne dağ dayanır ve ne de demir. Onların ikinci sınıfı da kulaklarının birini serer, ötekini de kendisine yorgan yapıp öyle yatar. Fil, yabâni hayvan, deve ve domuz ne görürlerse yerler. Onlardan birisi öldüğünde de onu yerler, Onların bir ucu Şam’da, bir ucu Horasan’da olacaktır. Doğu nehirlerinin tümünü ve Taberiye Gölü’nü de içeceklerdir.
Diğer İslâmi kaynaklar
İbn Hordadbeh, dokuzuncu Abbasi halifesi el-Vâsık zamanında (842-847) halifenin elçisi ve çevirmen Sallam’ın Orta Asya üzerinden Yecüc ve Mecüc seddine kadar yolculuğuna bir eserinde değinmiştir.
El-Vâsık rüyâsında seddin yıkıldığını görür ve Sallam’a gidip Yecüc ve Mecüc kavimlerinin durumunu araştırmasını ister, Sallam gidip Sedd’i yerinde görür ve istilacı kavmin seddin diğer tarafında olduğunu halifeye bildirir. Her iki kaynakta kastedilen Yecüc Mecüc Seddi, Çin Seddi’dir. ,
Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat’ta 1072 – 1074 yılları arasında yazılan Divânu Lügati’t-Türk’te bulunan bir haritanın en doğusunda yarım daire görünümlü kalın bir kırmızı şeritle ayrılmış “Ye’cûc ve Me’cûc ülkesi” (Ar. Arz-ı Ye’cüc ve Me’cüc) ve hemen yanına “Sedd-i Zü’l-Karneyn” yazılmıştır.
14. yy’da Müslüman gezgin İbn Battuta, Çin’e gitti ve Zeytun (Çince: 泉州, Quánzhōu) kentinde Müslüman tüccarlardan oluşan büyük bir topluluk ile karşılaştı. Seyahatnâmesinde, Zeytun ile Yecüc ve Mecüc Seddi arasında altmış günlük yolculuk olduğunu belirtir. İbn Battuta seyahat günlüğü notlarında, Zü’l-Karneyn Seddi (veya Yecüc ve Mecüc Seddi) ile Çin Seddi’ni kastetmektedir. Ali Şîr Nevaî, Hamse eserindeki Sedd-i İskenderî bölümünde Zülkarneyn’i, İskender’e atfeder.
Yecüc ve Mecüc’ün kimliği
Kuran’da Zülkarneyn ile bağlantılı anlatılan Yecüc Mecüc’ün kimliği de Zülkarneyn gibi karanlık ve belirsizliklerle doludur. Sâmi kaynaklı dini kaynaklar ve bunların yorumlarında anlatım karanlık, abartılı, masalımsı ve korkutucudur. Yecüc ve Mecüc anlatıları Tevrat nüshalarında milletlerin soylarıyla ilgili olarak verilen efsânevi bilgilere daha sonraki devirlerde, Tevrat yorumcularının, İncil, Kuran, hadis ve tefsir yazar ve yorumcularının katkılarıyla eklenen ögelerle uzun ve içinden çıkılamaz niteliklere bürünmüştür.
Türkler, Moğollar, İskitler, Çinliler, Kırgızlar vb. gibi Sâmi ırkları korkutan ırklar bu anlatımlarda tasvir edilmişlerdir.
Ancak anlatılanların hiçbirisi belirli bir ırkı târif etmemekte ve anlatımlar muhtemelen seyyahların abartıları yanında korkutucu ve ilginç olması istenen masal unsurlarıyla beslenen çelişkiler yumağını andırmaktadır.
