Yom Nedir Ne Anlama Gelir; Türk ve Altay halk inancında Uğur, Şans, Talih, Baht anlamlarına gelir.
Yum olarak da söylenir. Uğurlu nesne (Yom Taşı gibi) manasını da içerir. Aynı zamanda mutluluk, neşe demektir. Ural dillerinde ise Tanrı anlamı taşır. Tuvalarda yer alan ve kötü ruhların kovulmasını ve büyücülüğü içeren merasimin adı Dom şeklinde geçer ve d/y dönüşmesi ile birebir Yom sözcüğüdür.
Dede Korkut Öykülerinin sonunda “Yum Vereyim…” ifadesi bulunur. Burada kullanılan ve “efsun” anlamına gelen “Yum” sözcüğü “hayır duası, ozan duası” anlamında da kullanılmıştır. “Yom tutmak” deyimi ise “hayıra yormak, uğurlu saymak” demektir ve yom kelimesinin halk dilinde “iyi haber” gibi manaları da vardır.
Uraz
Uraz – Türk kültüründe ve halk inancında talih demektir. Uras, Oraz, Iraz olarak da söylenir. Baht, şans demektir. Rastlantıları düzenlediğine inanılan, iyi veya kötü durumları belirleyen soyut güçtür. Urasa kavramı ile bağlantılıdır.
Namus, şeref haysiyet gibi anlamları da bulunur. Yom’un bir türüdür, daha doğru bir ifadeyle Yom’un soyut yönüdür.
Yomçı / Tomçı Han
Yomçı (Tomçı, Domçı) Han – Türk ve Altay mitolojisinde tıp tanrısıdır. “Sagunları” (hekimleri) ve “otacıları” (eczacıları) korur.
Yumçu / Yumuşçu
Yumçu (Yumçı) – Melek. Tanrının hizmetinde bulunan, nurdan yaratılmış, kutsal varlıklardır. Kendilerine verilen emirleri yerine getirirler.
Anadoluda Yumuş Buyurmak, iş yapmasını için görev veya emir vermek demektir. Yumuş kelimesi hizmet anlamına gelir. Yum/Yom (kutsallık) kavramıyla da bağlantılıdır. Yumsı (Yumçu) Çuvaş kültüründe şamanlara da verilen bir addır aynı zamanda.
Kök; iyilik, kader gibi anlamlar içerir. Büyü, büyülü söz, dua gibi anlamları da bulunmaktadır. Yomak (Bilmece) ve Comog (Destan) sözcüklerinin de bu kavram ile bağlantılı olduğu söylenebilir.
Yomya (Comya, Yomza, Yumza, Cumza) şeklinde ifâde edilen ve şaman anlamına gelen sözcük yine bu kökle ilgilidir. Kutsallık ve güç anlamları içerir. Moğolca Dom kelimesi büyü, Yum ise nesne demektir. Çuvaşlarda ise Yum şaman mânâsı taşır.
