Maa Mitolojisi
Kenya ve Tanzanya ovalarında, tümü Maa dilini konuşan ve ilgili gelenekleri ve inançları paylaşan bir Doğu Nilotik kabile topluluğu yaşıyor. Bu grubun en ünlüsü, dünya çapında kendilerine özgü yaşam biçimleriyle tanınan pastoral yarı göçebe Maasai’dir.
Ol Doinyo Lengai, Engai’nin yaşadığı söylenen kutsal bir dağdır.
Maasai’nin yanı sıra, Maasai’ye büyük ölçüde benzeyen ancak sığır yerine keçi gütme eğiliminde olan Samburu, çoğunlukla Baringo Gölü’nde balık tutarak geçimini sağlayan Ilchamus ve giderek azalan Dorobo avcı-toplayıcıları gibi gruplar da var. Maa dilini benimsedi. Maasai’nin, sözde sihirli güçleri nedeniyle derinden korkulan ve ayrımcılığa uğrayan İlkunono demircileri gibi birkaç alt grubu vardır. Diğer Maasai grupları arasında tarımsal Arusha, Parakuyu ve Ilkurman yer alır.
Maa halkları, daha kuzeyde Arap göçmenler tarafından yerlerinden edilen Nubian göçmenlerin baskısına sahip olarak Orta Çağ’ın sonlarında başlayan Nilotik halkların büyük göçünün bir parçasıydı. Maa’nın ataları, doğal faktörler ve Turkana gibi halkların atalarının baskısıyla daha da güneye itilen bugünkü Kenya ve Tanzanya’ya doğru bu hareketin öncüsüydü. Yolları boyunca Cushitik halkları ve onların sünnet ve yaşa dayalı sosyal organizasyon gibi geleneklerinin çoğunu özümsediler.
1700 civarında Maasai fetihlerinin şafağıydı. Afrika Boynuzu’nun yeni yükselen Oromo halkı ve şimdi Kenya’nın bir kısmı, hem Maasai gibi Ovalar Nilotik halklarını hem de Kalenjin gibi dağlık Nilotik insanları yeni bölgelere itti. 18. yüzyıl boyunca Maasai ve ilgili halklar, arkalarında siyasi ve sosyal bir karışıklık bırakarak Büyük Rift Vadisi’ni kasıp kavurdu.
Kikuyu gibi yayla Bantu halkları, Maasai akıncılarıyla daha kolay savaşmak için köylerini dağların daha yükseğine yerleştirdiler. 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Maasai, güneyde Tanzanya’nın merkezine ve doğuda Swahililand’a kadar bir etki alanına hakim oldu ve hatta Oromo, Akamba ve Mijikenda’ya karşı Mombasa’ya karşı cesur saldırılar başlattı.
Maasailer, Doğu Afrika’yı geçen Arap ve Svahili ticaret kervanlarından diğer mallarda haraç almalarına rağmen köleliğe şiddetle karşı çıktılar. Bu dövüş ve kültürel önem çağına rağmen, Maasai ve akrabaları, 19. yüzyılın sonlarında “yok olma” anlamına gelen “Emutai” ile hızlı bir düşüş dönemine tanık oldu.
Emutai, kuraklıkların, çekirge sürülerinin, giderek azalan kaynaklar üzerindeki kabileler arası savaşın, çiçek hastalığının ve hepsinden kötüsü: Sığır vebası salgınının feci bir birleşimiydi. Hindistan’dan gelen enfekte sığırlar Doğu Afrika’da satıldı ve hızla yerli sürüleri enfekte etmeye başladı. Maasai sığırlarının %90’ından fazlası öldü ve yaşam çizgileri neredeyse sıfıra indiğinde Maasai halkının 2/3’ü felakette telef oldu.
Maasai ülkesinin ovaları, savaşçı-çobanların artık sığırları için vahşi hayvan popülasyonunu kontrol altında tutamayacakları için doğa tarafından yavaş yavaş ıslah edildi. Azalan otlatma, ağaçlar ve çalılar gibi bitki yaşamının iyileşmesine izin verdi. Serengeti, Masai Mara ve Ngorongoro Krateri’nin ünlü milli parkları, Emutai’nin dolaylı ürünleriydi. Bu olayların ardından Maasailer, İngiliz sömürgeciler tarafından İngilizlere ait çiftlikler ve çiftlikler ve vahşi oyun rezervleri kurmak için atalarının topraklarından tahliye edildi.
Bu uygulama ne yazık ki Kenya hükümetinin turizm endüstrisini sürdürmek için Maasai ve Samburu’yu marjinalleştirmesiyle çağdaş zamanlara kadar devam etti.
Maa, Hristiyan ve Müslüman misyonerlerin çabalarına rağmen, çoğunlukla sadece geleneksel inançlarını değil, aynı zamanda yaşam tarzlarını da korumayı başardı. Maa geleneğindeki en üstün varlık Engai olarak bilinir. Tanrı’nın bu adı, Kikuyu, Akamba ve Meru gibi diğer birçok etnik kökenle paylaşılır. Mesafeli bir ilahiyat olan Engai’nin dünyada öncelikle Neiterkob olarak bilinen bir demiurge aracılığıyla aracılık ettiği söylenir.
