Ama Hanım
Türk ve Altay mitolojilerinde Yaratıcı Tanrıça. Amma Hanım olarak da söylenir. İskitlerdeki Apa (Abay) adlı Tanrıça ile arasında bir bağ olması da muhtemeldir. Umay ile aynı Tanrıça olduğu ileri sürülmektedir. Sümerlerde de Ama adlı bir Tanrıça mevcuttur. Anadoluda ama, eme, apa, ebe gibi sözcükler hep kadın akrabaları anlatır. Bazen evi koruyan bir Tanrıça olarak adı geçer.
Emegel Hanım
Emegel (Emegelçi) Hanım – Çocukları ve bebekleri korur. Küçük çocukların başlarına gelecek kazaları önceden görür ve engel olur. Çocuklar hastalandıklarında kadın şamanlara onlar için uygun ilaçları hazırlamala yollarını gösterir. Ama Hanım ile bağlantılı bir varlıktır. Şamanların koruyucu ruhlarından birinin adı da Emegey (Emeget) şeklindedir ve bu anlayışla da bağlantılıdır.
Etimoloji
(Am/Em) kökünden türemiştir. Bu kök Türkçe ve Moğolcada kadınlık, ilaç, aşk, dişilik gibi kavramlarla bağlantılıdır. Amı sözcüğü Moğolcada hayat demektir. Türkçedeki Eme (Hala, Teyze) ile bağlantılıdır. Moğolca Emege nine, Emgen ise yaşlı kadın demektir. Ayrıca Emmek fiilini çağrıştırır. Em kökü ilaç ve dişilik anlamlarına sahiptir. Moğol ve Türk lehçelerinin hemen tamamında dişil anlamları ve emzirme içeriğini barındırır. Tunguzcada da yine dişil akrabalıkların bazılarını tanımlamakta kullanılan bir sözcüktür. Mançuca Emhe, kaynana manasına gelir.
