Yılanlar, birçok kültürün mitlerinde yaygın olarak görülen bir olaydır. Kuzey Amerika’nın Hopi halkı yılanları şifa, dönüşüm ve doğurganlığın sembolü olarak görüyordu.
Diğer kültürlerde Toprak Ana’ya bağlayan göbek bağını simgeliyordu . Büyük Tanrıça’nın yakınları arasında sıklıkla yılanlar vardı – bazen eski Girit’te olduğu gibi kutsal asasının etrafına dolanırlardı – ve onlara onun doğum ve yenilenme gizemlerinin koruyucuları olarak tapılırdı .
Tamamen bir yılan olmasa da, tüylü yılan Quetzalcoatl, Orta Amerika kültüründe, özellikle de Maya ve Aztek kültüründe, bir tanrı olarak çok sayıda role sahipti. O, tanrıyı, insanı ve aynı derecede insanı ve yılanı bünyesinde barındıran, yine de doğurganlıkla yakından ilişkili olan ikiz bir varlık olarak görülüyordu. Antik Aztek mitolojisinde Quetzalcoatl, bereket toprak tanrıçası Cihuacoatl ile bulut yılanı ve av tanrısı Maxicoat’ın oğluydu. Rolleri, sabah rüzgarlarını ve sağlıklı mahsuller için parlak gün ışığını getirmekten, büyük sellere neden olabilecek bir deniz tanrısına kadar her şeyin şeklini aldı. Resimlerde görüldüğü gibi, kuyruğu ağzında olan gökyüzü yılanının görüntüleri vardır; bunun, Quetzalcoatl’ın da yakından bağlantılı olduğu güneşe duyulan saygı olduğuna inanılmaktadır.
Ölümsüzlük
Batı Afrika krallığı Dahomey, yılanları ölümsüz olarak görüyordu çünkü derilerini döktüklerinde kendilerinden reenkarne olmuş gibi görünüyorlardı. Yılanlar genellikle ölümsüzlükle de ilişkilendirilirdi çünkü kuyruklarını ısırarak bir daire oluşturdukları ve kıvrıldıklarında spiraller oluşturdukları gözlemlendi. Hem daireler hem de spiraller sonsuzluğun sembolü olarak görülüyordu .
Bu sembol Ouroboros olarak bilinmeye başlandı. Daire , yılan tanrısı Danh’ın dünyayı bir kemer gibi çevrelediği, onu korselediği ve kıymıklar halinde uçmasını önlediği Dahomeyan efsanesi için özellikle önemliydi . Mısır mitinginde yaratılıştan önceki varoluş durumu Amduat olarak sembolize ediliyordu ; çok sarmallı bir yılanra Güneş ve tüm yaratılış, her gece geri dönerek ve her sabah yeniden doğarak ortaya çıktı .Ayrıca İskandinav mitolojisinde kuyruğunu ısıran yılan ( Ouroboros ), dünyayı çevreleyen sonsuz halka olarak deniz simgelemektedir .
Mısır’da yılanın iyileştirme yetenekleri vardır. Tanrıça’nın yılan aracılığıyla tezahür edebileceğine inanıldığından ona ilahiler ve adaklar sunulurdu. “Tanrıça Mertseger’e yazılan bir ilahide , Thebes Nekropolü’ndeki bir işçi, tanrıçanın hastalığını iyileştirmek için ona nasıl yılan kılığında geldiğini anlatır (Bunn1967:617).[3
Serer kozmogonisi ve dininde yılan, Batı Afrika’daki Serer halkının azizleri ve ata ruhları olanpangoolun sembolüdür .
Bir kişi öldüğünde Serer, onun ruhunun Jaaniiw’e (iyi ruhların gittiği yer) gitmesi gerektiğine inanır . Ruh, reenkarne olmak için Jaaniiw’e ulaşmadan önce ( ciiɗ in Serer ), kara bir yılana dönüşmesi gerekir. Bu dönüşüm sırasında yılan bir ağaçta saklanır.
Bu nedenle Serer kültüründe yılanları öldürmek tabudur. Serer kültüründe yılanlara, azizlerinin ve atalarının ruhlarının vücut bulmuş hali ve sembolü oldukları için büyük saygı gösterilir. Serer benzerleri gibi, Mali’nin Dogon halkı da yılana büyük saygı duyuyor. Yılan, Dogon dininde ve kozmogonisinde aktif bir rol oynar . Dogon’un ilk atası Lebe’nin mitolojisi neredeyse tamamen yılan mitolojisine dayanıyordu. Geleneksel Afrika dinlerindeİnanışa göre, Dogon halkını İslamlaşma ve zulümden kaçmak için göç etmeye karar verdiklerinde Yılan Lebe’nin Mandé’den Bandiagara Kayalıkları’na (şu anki evleri) kadar yönlendirdiğini söylüyorlar .
Dogonlar, Lebe’nin, Dogon’un yılan şeklinde yeniden dirilen ilk atasının reenkarnasyonu olduğuna inanır.
Sümer kültüründe yılanlar şifa sembolü olarak da oldukça önemliydi. Hammurabi Kanunları’nda ( MÖ 1700 civarı) tanrı Ninazu şifanın koruyucusu olarak tanımlanır ve oğlu Ningişzida bir yılan ve asa sembolüyle tasvir edilir (Bunn 1967:618)
Yaratılış mitleri
Yılanlar pek çok yaratılış efsanesinin ortak özelliğiydi ; örneğin Kaliforniya ve Avustralya’daki birçok insanın, ya tüm hayvanları doğuran Toprak Ana ya da kıvranarak nehirleri, dereleri ve okyanusları yaratan bir su tanrısı olan Gökkuşağı Yılanı hakkında efsaneleri vardı . Antik Hint mitinde , kuraklık yılanı Ahi veya Vritra ilkel okyanusu yuttu ve Indra yıldırımla yılanın midesini parçalayana kadar yaratılmış tüm varlıkları serbest bırakmadı .
Başka bir efsanede koruyucu Vişnudünya yılanı Shesha’nın (veya ” sonsuz Ananta “;) kıvrımlarında uyudu . Şeşa ise Kurma’nın üzerinde destekleniyordu ve Kurma hareket ettiğinde Şeşa kıpırdanıp esniyordu ve çenelerinin açık kalması depremlere neden oluyordu .
Çin mitolojisinde ilk insanları kadın başlı yılan Nüwa yaratmıştır.İnsanları teker teker kilden yarattı.
Çok sevinerek bir figür daha yaptı, bir tane daha ve bir tane daha ve her biri aynı şekilde canlandı. Nǚwā her gün çamurdan figürler yaparak ve onların canlanmasını izleyerek kendini eğlendiriyordu.
Enerjisini korumak için bir ipi kile batırdı ve hafifçe salladı, böylece her yere kil damlaları düştü; her kil damlası bireysel bir insan haline geldi. Onun ilk insanları yüksek sınıfa dönüştü, ancak ikincileri düşük sınıfa dönüştü.
Yunan kozmolojik mitleri, yılanOphion’un, tüm yaratılmış şeylerin doğduğu ilkel yumurtayı nasıl kuluçkaladığını anlatır .
Ouroboros’un klasik sembolü, kendi kuyruğunu yiyen bir yılanı tasvir ediyor. Bu sembolün pek çok yorumu vardır; bunlardan biri, yaşam ve ölümün döngüsel doğasını temsil eden, yaratılış eyleminde yaşamın kendi kendine beslendiği yılandır.
Yeraltı dünyası
Yılanlar, hayatının dünyası koruyucuları veya Üst ve Aşağı dünyalar arasındaki elçiler olarak kabul edilirdi çünkü yerdeki çatlak ve deliklerde yaşarlardı. Yunan efsanesindeki Gorgonlar , bakışlarıyla etini taşa çeviren yılan-kadınlardı (yaygın bir melez) ve bunların en ünlüsü Medusa’ydı .
Nagalar , “iblis kobra” ve naginiler, kralları ve kraliçeleri mücevherlerle kaplı yer altı veya su altı cennetlerinde yaşayan ve Güneş kuşu Garuda ile sürekli savaş halinde olan insan başlı yılanlardı .
Mısır efsanesinde her sabah yılan Aapep ( kaosu simgeliyor)) Sunship’e saldırdı (düzeni simgeliyor). Aapep gemiyi yutmaya çalıştı ve Güneş onu mağlup ederken gecikme zamanı ve akşam saatlerinde gökyüzü kanıyla kırmızıya büründü.
İskandinav mitinde kötülük , Hayat Ağacı Yggdrasil’in üç kökünden birinin etrafına dolanan ve onun hayatını boğmaya ya da kemirmeye çalışan yılan (aslında bir ejderha) Nidhogg (“Dehşet Isıran”) ile sembolize edilir.”Burada Nidhogg adında sürekli olarak kökü kemiren ve Yggdrasil’i yok etmeye çalışan şeytani bir ejderha var” Antik Slav paganizminde yeraltı dünyasına Veles adında bir tanrı başkanlık ediyordu. Belirli bir efsaneye bağlı olarak neredeyse her zaman bir yılan veya ejderha olarak tasvir edilir. Yeraltı dünyası efsanevi bir dünya ağacının parçasıydı.
Bu ağacın (genellikle suda büyüyen) kökleri yılan tanrısı Veles (Volos) tarafından korunuyordu.
Dünyanın altında yaşayan yılan insanlarının fikri Amerikan mitinde öne çıktı . Aztek yeraltı dünyası Mictlan , devasa bir timsah ve bir yılan olan piton ağaçları tarafından korunuyordu; ruhlar, ölümsüzlüğe doğru yolculuğa başlamadan önce fiziksel olarak eğilerek, dokuma yaparak veya kurnazlıkla bunlardan kaçmak zorundaydı. Kuzey Amerika’da Brule Sioux halkı, insan akrabalarına kalıcı olarak yardım eden ve rehberlik eden çıngıraklı yılanlara dönüşen üç kardeşin hikayesini anlattı .
Pomo halkı , bir çıngıraklı yılan prensle evlenen ve ebeveynlerinin iki dünyası arasında özgürce hareket eden dört yılan çocuğu doğuran bir kadından bahsetti. Hopi halkı yeraltı dünyasına adım atan ve bir yılan prensesle evlenen genç bir adamdan bahsetti .
Yılanlar , Yunan büyü ve aşağı dünya tanrıçası Hekate ile ilişkilendirilmiştir .
Su
Yılanlar aynı zamanda genellikle suyla ilişkilendirilirdi; özellikle ilkel okyanusun devasa bir sarmal yılandan oluştuğuna dair mitler; erken Hint mitindeki Ahi / Vritra veİskandinav mitindeki Jormungand’da olduğu gibi . İbrani mitindeki yedi başlı timsah-yılan Leviathan’dan, Kuzey Amerika’daki Zuni halkının tanrısı Koloowisi’ye ve on iki yılan boyunlu Yunan canavarı Scylla’ya kadar her okyanusta deniz canavarları yaşıyordu . Bazı kültürlerde, yetişkin olarak denize dönmeden önce ilk yaşamlarını tatlı suda geçiren yılan balıkları, büyülü yaratıklar olarak görülüyordu.
Nehirlerde ve göllerde genellikle yılan tanrılar veya yılan koruyucular bulunurdu; bunlar arasında Missouri Nehri’nin korkunç su ruhu Untekhi de vardı . Yakın zamana kadar, bazı Kuzey Avrupa toplulukları, köy kuyularında yaşayan yılan ruhlarını yatıştırmak için iyi giyim törenleri düzenlerdi ve azizlerin kötü niyetli göl yılanlarını yendiğine dair efsaneler anlatırlardı; örneğin Aziz George’un bakire yiyen bir yılanı öldürmesi veya Aziz Columba’nın Loch Ness Canavarı’na ders vermesi gibi . daha sonra insan yemeyi bıraktı ve insan ziyaretçilerden çekinmeye başladı.
Yedi başlı kobrayı tasvir eden oyma taşlar genellikleSri Lanka’daki eski sulama tanklarının savaklarının yakınında bulunur ; bunların suyun koruyucuları olarak yerleştirildiklerine inanılıyor.
Bilgelik
Yılanlar birçok mitolojide bilgelikle ilişkilendirilmiştir, belki de saldırmaya hazırlanırken eylemlerini düşünürken ortaya çıkmaları nedeniyle, bu Batı Afrika’nın bazı bölgelerinde kehanet olarak tıp adamları tarafından kopyalanmıştır . Genellikle yılanların bilgeliği eski ve insanlara faydalı olarak kabul edilirken bazen insanlara karşı da kullanılabilmektedir.
Doğu Asya’da yılan -ejderhalar iyi hasatı, yağmuru, doğurganlığı ve mevsimlerin döngüsünü korurken, antik Yunan ve Hindistan’da yılanların şanslı olduğu düşünülür ve yılan muskaları kötülüğe karşı tılsım olarak kullanılırdı.
İncil’deki sonbahar hikayesi, Adem ve Havva’nın bir yılan (sırasıyla II. Korintliler ve Vahiy’de hem Pavlus hem de Yuhanna tarafından Şeytan olarak tanımlanmıştır ) tarafından Tanrı’ya itaatsizlik edecek şekilde nasıl kandırıldıklarını anlatır . Hikayede yılan, Havva’yı İyiyi ve Kötüyü Bilme Ağacı’ndan meyve yemeye ikna eder ve daha sonra Adem’i de bunu yemeye ikna eder. Sonuç olarak Tanrı, Adem ile Havva’yı bahçeden kovar ve yılanı lanetler.
Hindistan’ın Kerala eyaletinde çoğu hanede yılan tapınakları bulunuyor. Yılanlar, Kerala’nın yaratıcısı Parasurama tarafından tuzlu toprakları verimli hale getirmek için çağrıldı. Mannarasala Shri Nagaraja Tapınağı ana ibadet merkezlerinden biridir. Buradaki baş tanrı, yangın sırasında yılanlara bakmaları için insan ebeveynlerinin bir lütfu olarak doğmuş beş başlı bir yılan tanrısı olan Nagaraja’dır.Nagaraja’nın dünyevi kaybettiğimiz Samadhi’yi aldığına ancak hâlâ tapınağın bir odasında yaşadığına inanılıyor .
İyileşme
Şifa ve yılanlar, antik Yunan mitinde , yılan dostlarının geceleri tapınaklarında uyuyan hasta insanların bedenleri üzerinde sürünerek onları yalayarak sağlığına kavuşturduğu Asklepios’la ilişkilendirilirdi .
Kuzey Avrupa ve Batı Asya’da yılanlar şifa ile ilişkilendirilirken, Güney Asya’nın bazı bölgelerinde yılanların Afrodizyak özelliklere sahip olduğu kabul ediliyor. Yunan efsanesi, insanların kulakları veya gözleri bir yılan tarafından yalandığında ikinci işitme ve ikinci görüş kazanabileceklerini ileri sürüyordu.
Yılan tanrıları
Ningişzida’ya adanmış ejderha Mushussu’nun yer aldığı ” Gudea’nın sunu vazosu ” (MÖ yirminci yüzyıl kısa kronolojisi ). Caduceus’un tanrının kendisini tasvir ettiği şeklinde yorumlanır.
Antik Mezopotamya’da İştaran’ın haberci tanrısı Nirah , kudurrus veya sınır taşları üzerinde yılan olarak temsil edilirdi .
İç içe geçmiş iki yılanın tasvirleri Sümer sanatında ve Yeni Sümer sanat eserlerinde yaygındır ve MÖ 13. yüzyıla kadar silindir mühürlerde ve muskalarda ara sıra görülmektedir . Boynuzlu engerek ( Cerastes cerastes ) Kassit ve Yeni Asur kudurrularında görülür ve Asur dilinde anılır.büyülü bir koruyucu varlık olarak metinler. Boynuzlu, yılan gövdesi ve boynu, aslanın ön ayakları ve kuşun arka ayakları olan ejderha benzeri bir yaratık, Akad Dönemi’nden Helenistik Dönem’e (MÖ 323-31) kadar Mezopotamya sanatında görülür . M.Ö). Akad dilinde “öfkeli yılan” olarak anılanmušḫuššu olarak bilinen bu yaratık , belirli tanrıların sembolü ve aynı zamanda genel bir koruyucu amblem olarak kullanılmıştır. Görünüşe göre başlangıçta Yeraltı Dünyası tanrısı Ninazu’nun hizmetkarıydı ,
Ancak daha sonra Hurri fırtına tanrısı Tişpak’ın hizmetkarı oldu.ve daha sonra Ninazu’nun oğlu Ningişzida , Babil ulusal tanrısı Marduk , yazı tanrısı Nabu ve Asur ulusal tanrısı Aşur.
Birçok mit sisteminin antropomorfik temeli, yılan tanrıların nadiren yalnızca yılan olarak tasvir edildiği anlamına geliyordu. Fiji’nin yaratıcı tanrısı Ndengei,Solomon Adaları’nın düzinelerce yaratıcı tanrısı (her biri farklı sorumluluklara sahip), Aztek Ana Tanrıça Kaplama ve Vudu yılan ruhları Damballa , Simbi ve Petro bunun istisnalarıydı .
Yılan tanrılar daha çok melezler veya şekiller parçaları olarak tasvir ediliyordu ; örneğin, Kuzey Amerika yılan ruhları, her ikisinin de özelliklerini korurken insan ve yılan gibi formlar arasında geçiş yapabilir. Aynı şekilde Kore yılan tanrıçası Eobshin de insan kulakları olan siyah bir yılan olarak tasvir edilmiştir.
Aztek zekası ve rüzgar ruhu, Quetzalcoatl (“Tüylü Yılan”). Maya gök tanrıçası ortak bir özellikti .Ancak onun durumunda yılanlar onun kulaklarına eğilmiş ve evrenin sırlarını (yani kendisinin sırlarını) fısıldamıştır. Hint efsanesinde, Shiva’nın başına sarılı bir kobra ve omzunda düşmanlarına saldırmaya hazır bir kobra vardı. Mısır mitinde Ra’ya her gün Aapep’le savaşırken yardım eden ‘sarmal olan’ Mehen’den iki başlı Nehebkau’ya kadar birçok yılan tanrısı vardır.yeraltı dünyasını koruyan kişi. Kore mitolojisinde tanrıça Eobshin, yılanların ekinleri kemiren fareleri ve fareleri yemesi nedeniyle zenginliğin yılan tanrıçasıydı.
Boynuzlu YılanYerli Amerikalının mitolojisinde yer almaktadır . Ayrıntılar kabileler arasında farklılık gösterir; birçok hikaye mistik figürü su, yağmur, şimşek ve gök gürültüsüyle ilişkilendirir. Boynuzlu Yılanlar , Kuzey Amerika tarih öncesi Güneydoğu Tören Kompleksinin ana bileşenleriydi .
Ritüeller
Kuzey Amerika’nın Hopi halkı, Yılan Gençliği ( bir Gök ruhu) ile Yılan Kız’ın (bir Yeraltı Dünyası ruhu) birleşmesini kutlamak ve Doğanın doğurganlığını yenilemek için her yıl yılan dansı gerçekleştirirdi . Dans sırasında canlı yılanlarla ilgilenildi ve dansın sonunda iyi mahsul alınmasını garanti altına almak için yılanlar tarlalara salıverildi. “Yılan dansı, yağmurun büyüyen mahsullerin üzerine yağması için bulutların, gök gürültüsünün ve şimşeklerin ruhlarına yapılan bir duadır.” Hindistan şehri Banaras’ta, Naga Pancami adlı bir festival kutlanıyor. doğaüstü yılanlara veya tanrılara saygı duruşunda bulunmak için Sravana’nın yağmur mevsimi (Temmuz/Ağustos).
Binlerce insan, bu yılan tanrılarının veya Nagaların cömert sualtı dünyası olan Nagaloka’ya gittiği söylenen Naga kuan adı verilen yılan havuzlarının etrafında toplanıyor. İbadet edenler, onları onurlandırmanın ve toprağın ve insanların bereketi ve ısırığının zehirlerinden (gazabından) korunma gibi şeyler sağladıklarından emin olmanın bir yolu olarak yıkanır ve çıkıntılardan havuzlara atlarlar.
Bu bölgede, dini ritüele en çok benzeyen Nagalara tapınanlar olarak kadınların sayısı daha fazladır.
