Uçuh Hastalık Cini; Uçuh – Türk, Anadolu ve Altay halk inancında hastalık cinidir. Uçug (Uçıg) veya Uşug (Uşıg) da denir.
İnsanlara hastalık veren bir kötü ruh.
Daha çok uykudan uyanıldığında dudak ve ağız kenarında görülen kabarıklıklar ve bazen de vücutta kızarıklıklar ve kabarmalar şeklinde ortaya çıkan hastalıklara sebep olduğuna inanılır. Uçuk sözcüğü günümüzde de dudak kabarığı olarak kullanılmaya devam eder. Uçuh tedavisiyle sağaltım (tedâvi) yoluna gidilir. “Uçuk Yaladı” diyerek, gece insanın ağzını veya bedenini bu ruhun yaladığı ve bu nedenle uçuk, kızamık, kızıl, siğil gibi hastalıklara yakalandığı anlatılır.
Uçuh, Türk ve Altay halk inancında aynı zamanda tedâvi kurbanıdır. Uçuğ (Uçguk) da denir.
Uçuk hastalığı ile de yakından alâkalıdır. Bir hastayı tedâvi etmek isteyen şaman, bu iş için nasıl bir kurban kesilmesi gerektiğini târif eder, hasta kişi veya bir yakını da bu tanıma uygun bir hayvanı bulup kurban eder.
Bazı basit hastalıklarda cansız kurban (saçı) verilir. Bazen de azat kurbanı (ıdık) salınır. Anadoluda Uçuk ve Siğil tedavisinde toprağa okunmuş buğday gömülmesi bu geleneğin bir devamıdır. Bazen ruh bayramı olarak tanımlanabilecek bir şenlik de bu adla anılır.
