Bona Dea
Bona Dea, Roma mitolojisinde bir dişi tanrıçadır. Roma’nın bereket ve doğurganlık tanrıçasıdır. Adı “iyi tanrıça” anlamına gelir. Bona Dea’nın tapınağı, Roma‘da Aventine Tepesi’nde bulunuyordu.
Bona Dea, Roma’nın ana tanrıçası olan Juno’ya çok benzerdi. Onun gibi evlilik, doğurganlık ve aileye sadakatle ilişkilendirilirdi. Ancak Bona Dea, sadece kadınlar tarafından tapılan bir tanrıçaydı. Bona Dea’nın tapınağına sadece kadınlar girebilirdi ve erkeklerin tapınağa girmesi yasaktı.
Bona Dea’ya her yıl Aralık ayında festival düzenlenirdi. Bu festival, sadece kadınlar tarafından kutlanırdı. Festivalde, Bona Dea’ya adaklar sunulur, şarap içilir ve dans edilirdi. Festivalin en ilginç özelliği, kadınların eşleri veya erkek arkadaşları olmadan kutlanmasıydı.
Bona Dea, mitolojide çeşitli hikayelerde yer almıştır. En ünlü hikayelerinden biri, tanrı Bacchus’un Bona Dea’ya aşık olmasıdır. Bacchus, Bona Dea’nın tapınağına girdiğinde kadın kılığına girer ve ona aşkını ilan eder. Ancak Bona Dea, Bacchus’un gerçek kimliğini anlar ve onu tapınağından kovar.
Bona Dea’nın kültlerinin bilinen özellikleri , Greko-Romen dünyası çeşitli toprak ve bereket tanrıçalarını , özellikle de Demeter’e yapılan Thesmophoria festivalini hatırlatır.Ağırlıklı olarak veya yalnızca kadın inisiyeler ve kadın rahibeler tarafından yürütülen gece ayinlerini, müzik, dans ve şarap ve bir dişi domuzun kurban edilmesini içeriyordu. Roman Cumhuriyet döneminde , Roma şehrinde farklı zamanlarda ve yerlerde Bona Dea’ya bu tür iki kült düzenlendi .
Biri 1 Mayıs’ta Bona Dea’nın Aventine tapınağında yapıldı . Tarihi onu Maia’ya bağlar ; konumu, onu, tribünleri ve ortaya çıkan aristokrasisi , soyluların haklı dini ve siyasi hakimiyet iddialarına direnen Roma’nın pleb halkı sınıfına bağlıyor. Festivalin ve tapınağın kuruluş yılı belirsizdir – Ovidius, bunu Claudia Quinta’ya (yaklaşık MÖ 3. yüzyılın sonları) borçludur .
Ayinler, halkın gözünden gizlenen ve daha sonraki Roma edebi kaynaklarının çoğuna göre erkeklere tamamen yasaklanmış bir tür gizem olarak çıkarılıyor. Cumhuriyet döneminde, Bona Dea’nın Aventine şenlikleri, muhtemelen, tüm sınıflardan kadınlara ve belki de sınırlı bir şekilde erkeklere açık, belirgin biçimde pleb toplantılarıydı.
Aventine kültünün kontrolü, Orta Cumhuriyet döneminde çeşitli zamanlarda itiraz edilmiş gibi görünüyor; MÖ 123’te Vesta Bakiresi Licinia tarafından bir sunak, türbe ve kanepe hediye edilerek tapınağın adanması veya yeniden ithaf edilmesi, Roma Senatosu tarafından suçlama olduğu gerekçesiyle iptal edildi.; Licinia daha sonra iffetsizlikle suçlandı ve idam edildi.
Geç Cumhuriyet döneminde, Bona Dea’nın Mayıs festivali ve Aventine tapınağı resmi olarak kullanılmaz hale gelebilir veya resmi olarak itibarını zedeleyebilirdi.
Tanrıçanın ayrıca yalnızca iki kez (MÖ 63 ve 62) onaylanan bir kış festivali vardı. Aralık ayında, ister konsolos ister praetor olsun , şu anda kıdemli bir Romalı yargıç cum imperio’nun evinde yapıldı . Sulh yargıcının karısı tarafından ağırlandı ve Roma seçkinlerinin saygın başhemşireleri katıldı. Bu festival bilinen herhangi bir dini takvimde işaretlenmemiştir, ancak kamu yararına adanmıştır ve Vestaller tarafından denetlenmektedir ve bu nedenle resmi olarak kabul edilmelidir.
MÖ 62’den kısa bir süre sonra Cicero, bunu kadınlara izin verilen, aristokrat sınıftan olanlara ayrıcalıklı ve Roma’nın en eski tarihiyle aynı zamana denk gelen çok az yasal gece festivalinden biri olarak tanımlıyor.
Mitoloji
Cicero, Bona Dea ile ilgili herhangi bir efsaneye atıfta bulunmaz. Daha sonra Romalı bilginler, onu Latium’un aristokratik kuruluş mitinde merkezi bir figür olan ve böylece bir Roma ahlaki masalı olarak yeniden işlenmiş olan tanrıça Fauna’ya bağladılar .Birkaç varyant bilinmektedir; Fauna, Faunus’un kızı, karısı veya kız kardeşidir ( Faunus Fatuus olarak da adlandırılır , Faunus “aptal” veya kahin anlamına gelir).
Faunus, Picus’un oğluydu ve kehanet armağanıyla yetkilendirilmiş Latinlerin ilk kralıydı. Roma dininde, Aventine’de bir türbe ve kahin olan, bazen Inuus ve daha sonra Yunan Pan ile özdeşleştirilen bir pastoral tanrı ve sürülerin koruyucusuydu.. Kadın muadili olarak Fauna, kadınlarla ilgili olarak benzer yeteneklere, etki alanlarına ve güçlere sahipti.
Plutarch’ın mitin versiyonunda, ölümlü Fauna, kendisine yasak olan şarapla gizlice sarhoş olur. Faunus öğrendiğinde onu mersin çubuklarıyla döver; Lactantius’un versiyonunda , Faunus onu öldüresiye döver, yaptıklarından pişman olur ve onu tanrılaştırır. hizmet , Faunus ve Fauna adlarını, toplu olarak Fatui’den fari’den (kehanet için) alır : “bir sersemlik halinde ilahi kehaneti dile getirdikleri için Fatui olarak da adlandırılırlar”.
Macrobius, Bona Dea’nın “Faunası,Operasyonlar veya Fatua ile aynı olduğunu” yazıyor…. Faunus’un kızı olduğu, kendisine âşık olan babasının aşk oyunlarına direndiği, hatta arzularına boyun eğmediği için onu mersin dallarıyla dövdüğü de söylenir. onun tarafından şarapla sarhoş edilmiş olmasına rağmen. babanın kendisini bir yılana dönüştürdüğüne ve bu kisve altında kızıyla ilişkiye girdiğine inanılmaktadır .
Yunan mitolojisinde yılan. Macrobius, tanrıçanın ayinlerindeki yılan görüntüsünü bu efsanevi dönüşüme ve tanrıçanın tapınak çevresinde dolaşan canlı, zararsız yılanlara atıfta bulunur.
varro, büyük alçakgönüllülüğünün bir sonucu olarak erkeklerin Bona Dea’nın kültünden dışlanmasını açıklıyor; kocası dışında hiç kimse onu görmemiş veya adını duymamıştı. hizmet için bu, onu iffetli kadınlığın örneği yapar.
Büyük olasılıkla, Fauna’nın mitolojisi, Bona Dea’nın gizemli kültü için bir Açıklamalar sunduğu gibi sürümlerinde, mit, uygulama hakkında çok az bilgisayara göre tasarlanmış bir şekilde tesadüfen geliştirildi.Buna karşılık, kült uygulaması, özellikle Bona Dea’yı İmparatoriçe Livia ile özdeşleştiren Augustus dini reformları sırasında, mitlerin gerektirdiği erdemli ideolojik mesajı desteklemek için değişmiş olabilir.
Versnel (1992), Bona Dea festivalinde, Fauna mitlerinde ve Yunan Demeter’de ortak olan unsurları not eder.
Thesmophoria , “şarap, mersin, yılanlar ve dişi alçakgönüllülüğün lekelenmesi” olarak.
Modern bilimde kült temalar
Bona Dea’s, kadınların geceleri bir araya gelip güçlü, kurbanlık kalitede şarap içtikleri ve kan adak adadıkları bilinen tek festivaldir. Kadınlar çoğu halka açık törenlerde ve bayramlarda hazır bulunsa da, Roma toplumundaki dini otoriteler erkek papaz ve kahinlerdi ve kadınlar, “insana uygun biçimde sunulmadıkça” geceleri yasal olarak ayin yapamazlardı. Kadınlara bu ve diğer dini günlerde şarap içilmesine izin verildi.
Diğer zamanlarda, ölçülü olarak zayıf, tatlandırılmış veya seyreltilmiş şarap içebilirlerdi, ancak Romalı gelenekçiler daha uzak ve erdemli geçmişte bunun yasak olduğuna inanıyorlardı “utanç verici bir eylemde bulunabileceklerinden korktukları için. Çünkü bu, özgür pater’in ölçüsüzlüğünden Venüs’ün yasaklanmış şeylerine sadece bir adımdır”.
Bazı eski kaynaklar, kadınların kendi başlarına kan ve şarap kurban etmelerinin yasaklandığı sonucuna varıyor; hatta bu tür malzemeleri elleçlemesi yasaklandı; her iki iddia da sorgulanabilir. Bununla birlikte, Bona Dea ayinlerinde kullanılan güçlü, kurban sınıfı şarap, normalde Roma tanrıları ve Romalı erkekler için ayrılmıştı.
Bu ayinlerde ima edilen olağandışı izinler, muhtemelen Vestallerin varlığından ve dini otoritesinden kaynaklanıyordu. Olağanüstü ve saygı duyulan kişilerdi; bakireler, ancak babalarının otoritesine tabi değiller; ve matronlar, ancak herhangi bir kocadan bağımsız. Aksi takdirde yalnızca Romalı erkeklerle ilişkilendirilen ayrıcalık ve yetki biçimlerine sahiptiler ve yalnızca Kıdemli Vestal ve Pontifex Maximus’a karşı sorumluydular . Ritüel yükümlülükleri ve dini bütünlükleri, Roma devletinin ve tüm vatandaşlarının refahı için merkeziydi.
Bu festivalde sert şarabın örtmeceli olarak adlandırılması, kültün gelişiminde nispeten geç, süt ve balın gerçek bir ikamesi olarak çeşitli şekillerde tanımlandı; teolojik bir saçmalık olarak; ve bu özel dini alan dışında kabul edilemez sayılabilecek davranışlar için ustaca bir gerekçe olarak. Fauna’nın mitleri, şarabın bir cinsel ihlal aracı olma potansiyelini göstermektedir; şarabın, meni ve üzüm de dahil olmak üzere bazı “yumuşak meyvelerde” erkek prensibi olarak bulunan Liber-Dionysos’un bir icadı olduğu düşünülüyordu; ve aşk ve cinsel arzu tanrıçası Venüs’ün ilahi himayesi altında sıradan şarap üretiliyordu . Afrodizyak etkileri iyi biliniyordu.
Staples için, örtmeceler dönüşümün aracılarıdır. Şarabın “süt” olarak tanımlanması, onu, Venüs ve Liber’in cinsel ve ahlaki açıdan karmaşık alemlerinden ayrı, tamamen dişi bir ürün olarak tasarlar. Aynı şekilde, “bal kavanozu” olarak tanımlanan şarap kavanozu, Roma irfanında cinsel açıdan perhiz yapan, zina yapan bir evi terk edecek erdemli dişiler olan arılara atıfta bulunur.
Myrtle, Venüs’ün burcu, Faunus’un şehveti ve Fauna’nın haksız cezası olarak basitçe yasaklanmıştır; veya Versnel’in dediği gibi, “Şarap içeri, Myrtle dışarı”. Asma yapraklı çardaklar ve bitkilerin bolluğu – yasak mersin hariç hepsi – sofistike, kentsel ziyafet salonunu “ilkel” bir meskene dönüştürerek, kadınların kendi kendilerini yönettikleri, atalardan kalma bir altın çağın masumiyetini çağrıştırıyor.
Bona Dea, Roma toplumunda önemli bir yere sahipti. Kadınların koruyucusu olarak görüldü ve doğurganlık, evlilik ve aile gibi konularla bağlantılıydı. Bugün bile, Bona Dea’nın etkileri hala hissedilebiliyor ve Roma mitolojisiyle ilgilenenler tarafından saygıyla anılıyor.
